________________
પરિશિષ્ટ પહેલું ગોતમ બુદ્ધના ચરિત્ર સાથે જોડેલા મહાપદાનસુત્તના ખડે
અપદાન (સં. અવદાન) એટલે સચ્ચરિત્ર. તેથી મહાપદાન એટલે મહાપુરુષોનાં ચરિત્રો. મહાપદાનસુત્તમાં ગોતમ બુદ્ધની પહેલાં થયેલા છ બુદ્ધો તથા ગોતમ બુદ્ધનાં ચરિત્રો આરંભમાં સંક્ષેપથી વર્ણવ્યાં છે. ગૌતમ બુદ્ધની પહેલાં વિપસ્સી, સિખી, વેસ્મભૂ, કકુસંધ, કેણગમન, અને કસ્ટ્રપ એવા છ બુદ્ધો થયા. એમાંના પહેલા ત્રણ ક્ષત્રિય અને બાકીના બ્રાહ્મણ હતા. તેમનાં ગોત્રો, આયુમર્યાદા, તેઓ જે વૃક્ષોની નીચે બુદ્ધ થયા તે વૃક્ષોનાં નામે, તેમના બે મુખ્ય શિળે, તેમના સંઘોના ભિક્ષુઓની સંખ્યા તેમના ઉપસ્થાયક (સેવકભિક્ષુ), માતાપિતા, તે સમયનો રાજા અને રાજધાની, એ બધાંનાં નામો આ સુત્તની શરૂઆતમાં આપેલાં છે; અને તે પછી વિપસ્સી બુદ્ધનું ચરિત્ર વિસ્તારથી વર્ણવ્યું છે. તે પૌરાણિક ચરિત્રના જે ખંડ ગોતમ બુદ્ધના ચરિત્ર સાથે જોડવામાં આવ્યા તેમનો સારાંશ અહીં આપું છું. +
ભગવાન બેલ્યા, “હે ભિક્ષુઓ, આ પહેલાંના એકાણુમાં ક૯પમાં અહંત સમ્યફ સંબુદ્ધ વિપસ્સી ભગવાન આ લોકમાં જમ્યા. તે જાતે ક્ષત્રિય હતા અને તેનું ગોત્ર કૌડિન્ય હતું. તેની આયુમર્યાદા એંશી હજાર વર્ષની હતી. તે પાટલી વૃક્ષની નીચે અભિસંબુદ્ધ થયા. તેના ખંડ અને તિસ એ બે અગ્રશ્રાવકે હતા.
+ આ આખા સુત્તનું ભાષાંતર ચિ. વૈ. રાજવાડેકૃત, દીઘનિકાય, ભાગ ૨ (ગ્રંથસંપાદક અને ગ્રંથપ્રકાશક મંડળી નં. ૩૮૦, ઠાકુરદ્વાર રોડ, મુંબઈ ૨)માં આપ્યું છે.