________________
*
ગોતમ બોધિસત્ત્વ
ગાતમની જન્મતિથિ
ગાતમની જન્મતિથિની બાબતમાં અર્વાચીન પડિતામાં સારા એવા મતભેદ જણાય છે. દિવાન બહાદુર સ્વામિકન્ને પક્ષેના અભિપ્રાય મુજબ મુદ્ધનું પરિનિર્વાણુ ખ્રિસ્તના પહેલાં ૪૯૮માં વર્ષોમાં થયું. ખીજા કેટલાક પંડિતાનું માનવું છે કે તે ખ્રિસ્તના પહેલાં ૪૮૬-૮૭મા વર્ષીમાં થયું. પણ હમણાં હમણાં થયેલી નવી શોધખેાળને અનુસરીને મહાયંસ અને દીપવંસમાં આપેલી બુદ્ધપરિનિર્વાણની તિથિજ યેાગ્ય જણાય છે.+ આ પ્રથા પરથી બુદ્ધનું પરિનિર્વાણુ ખ્રિસ્ત પહેલાં ૫૪૭મા વર્ષીમાં થયું, એમ સાબિત થાય છે અને યુદ્ઘના પરિનિર્વાણુની આ તિથિ સ્વીકારીએ તેમાં બુદ્ધના જન્મ ખ્રિસ્તના પહેલાં ૬૨૩મા વર્ષ માં થયા એમ કહેવું પડે છે.
એધિસત્ત્વ
ગાતમના જન્મથી મુદ્દત્વ સુધી તેને ખેાધિસત્ત્વ કહેવાની પ્રથા ધણી પ્રાચીન છે. પાલિસાહિત્યમાં સૌથી જૂને સુત્તનિપાત છે. તેમાં શું છે કે—
The Early History of India by V. A. Smith (0xford 1924), P. 49-50.
