________________
दान ऊपर - रत्नचूडकुमारनी कथा - शेठाणी अने सोढीनी कथा
करी शकाय तेम नथी. लोको भांडथी बीता नथी, पण भांडना चरित्रथी बीवे छे. कजीयो शमाववा माटे आ स्त्रीने जे शांतिनुं वचन कहीए छीए, ते वचन तो एने उलटुं तपेला घीमां पाणी नाख्या जेवुं थाय छे. तेने माटे कह्युं छे के, 1" क्रोधी माणसने जे शांतिनां वचनो कहेवामां आवे, ते तपेला घीमां नाखेला जळना बिंदुनी जेम उलटा क्रोधने उद्दीपन करनारां थाय छे." तेथी मुनिनी जेम मौन धरीने रहेवुं सारुं छे. आ प्रमाणे विचारी ते स्त्री मनमां कचवाईने मौन धरी बेसी रही. पेली सोढी लांबो वखत कूतरीनी जेम भसती भसती पोतानी मेळे शांत थई गई. "स्वयमेव स्थिता वह्निर्नाशमेति निरिन्धनः " ईंधणां वगरनो अग्नि एनी मेळे ज शमी जाय छे.
त्यारथी ते देशमां कोई पण ते वढकणी सोढीने बोलावतुं नही, तेथी शरीरे जाणे 2कौंचाना फळ लगाड्या होय, तेम तेणीने वढवाड विना चेन पडतुं नहीं. जाणे अरुचिनो रोग थयो होय, तेम कजीया विना तेणीने खोराकमां स्वाद आवतो नहीं अने जाणे मोटो रोग थयो होय, तेम रात्रे निद्रा पण आवती नहीं. एक वखते ते सोढी बळद उपर चडी महाराष्ट्र देशमां प्रख्यात अने तेणीना स्वभावथी अजाण्या एवा प्रतिष्ठानपुरमां गई. त्यां राजद्वारमां बळदने घास अने जळ मूकी राजानी पासे आवी तेणीए आ प्रमाणे कह्युं, "हुं कजीयाखोर सोढीना नामथी ओळखाउं छं. बीजा सर्व देशोमां कलह करवामां कुशळ एवा सर्व जनोने में जीती लीधा छे. हवे आ नगरने वीरक्षेत्र जाणीने हुं कजीयो करवा आवी छं. तमारा नगरमां जो कोई कजीयो करवामां शक्तिमान् होय, तो ते आ सभास्थानमां मारी साथै कजीयो करवा आवे. जो कोई तेवुं न होय, तो अमे बधा घासनो आहार करी अत्यंत पाणी पीनारा छो, अर्थात् पशु जेवा छो, एम समजवुं." सोढीना आ वचनो सांभळी राजाए आ प्रमाणे चिंतव्युं, "आ प्रतिष्टानपुरमां आ वढकणी स्त्रीने योग्य एवं कोई हशे खरं, पण वढवाड करवा माटे कोईने कही शकाय नहीं, तेथी जो नगरमां पटह वगाडवामां आवे, तो तेनो शब्द सांभळीने नाट्यमां कुशळ एवा नटनी जेम कोई प्रत्यक्ष थई बहार आवशे." आवुं विचारी राजाए आज्ञा करी, एटले पटह वाग्यो अने ते वागतो वागतो पुण्यसिंह नामना कोई वेपारीना द्वार आगळ आव्यो. पटहनो वृत्तांत जाणी ते पुण्यसिंह वेपारीनी पुत्रवधूए तरत ज ते पटहनो स्पर्श कर्यो. जेथी पटह वगाडनारा 1. सामवादा: सकोपस्य, तस्य प्रत्युतदीपकाः । प्रतप्तस्येव सहसा, सर्पिषस्तेय बिन्दवः॥ १०१० ॥ 2. कौंचाना फळ शरीरे लागवाथी चटपटी उपडे छे.
श्री विमलनाथ चरित्र - प्रथम सर्ग
68