________________
दान ऊपर-रत्नचूडकुमारनी कथा - शेठाणी अने सोढीनी कथा
यमघंटा बोली, "विद्वान् पुरुषो अति वाचाळ माणसनी साथे वाद-विवाद करता नथी, पण तेओ पोतानी सद्बुद्धिवाळी वाणीथी ते अति वाचाळ माणसने पण सत्वर जीती ले छे; तेथी ते श्रीमान् पुरुष बुद्धिवडे शुद्ध एवा थोडा वचनथी तमोने हरावी देशे. जेम एक शेठाणीए सोढीने जीती लीधी हती." तेओए पूछयुं, "ते शेठाणी कोण हती अने तेणीए सोढीने शी रीते जीती लोधी?" यमघंटा बोली, "ते विषे हुं जे कहुं, ते सांभळो
शेठाणी अने सोढीनी कथा
सुसीम नामना गाममां सदा कजीयाखोर अने पाप उपर प्रीतिवाळी सोढी नामनी एक प्रचंड रंडा रहेती हती. ते कोईनी साथे कजीओ थाय, तेम चालती, बोलती अने जोती हती. कोईनी साथे कजीयो कर्या सिवाय तेणीने अन्न पचतुं नहीं. स्वगृहमां, परगृहमां त्रिवाटे के चोवाटे जे कोई मन्युं, तेनी साथे ते हंमेशां अवश्य कजीयो करती हती. आथी ते गाममां ते कजीयाथी ज प्रख्यात गणाती हती. तेनी राडथी भय पामीने ते अपराध करे; तो पण कोई माणस तेने बोलावतुं नहीं. कह्युं छे के, "उद्यमीने दारिद्र होतुं नथी, जप करनारने पाप लागतुं नथी, मौनथी कजीयो थतो नथी अने जागृत रहेनारने भय लागतो नथी." ।।९८०।। ते सोढीने कजीयो कर्या सिवाय बीजे क्यांय पण प्रीति थती न हती, तेथी ते वढवाड करवाने घणीवार बीजा गामोमां पण जती हती. एक वखते ते कलहकारिणी सोढी एक बळद उपर पलाण नाखी परगाम जवाने माटे तैयार थई अने ते वखते तेणीए दासीने आ प्रमाणे आज्ञा करी. "अरे ! दासी, भोजनने माटे एक माणुं वडीमां पांच माणा लूण नाखीने तेने रांधी नाख. " आ वखते पडखे पाडोशीने घेर कोई स्त्री महेमान थईने आवी हती, ते आ कजीयाखोर सोढीनुं स्वरूप जाणती न हती, तेथी ते सांभळीने तेणेए सोढीने आ प्रमाणे कह्युं, "बहेन, तमोए अन्ननो पाक कदि कर्यों नहीं होय अथवा जोयो नहीं होय, पण शुं कोईवार सांभव्यो पण नथी के जेथी आवुं बोलो छो?" ते महेमान स्त्रीना आ वचन सांभळी सोढीए दासीने कह्युं, "दासी, हवे बहार गाम वढवा जवाथी सर्यु. आपणुं कार्य अहिं ज सिद्ध थयुं. तुं सत्वर स्वस्थ था अने आ बळद उपर नाखेल पलाण उतारी ले." आ प्रमाणे कही ते सोढी कूकडानी जेम शिखा उंची करी प्रहार करवा उछळी, दांत पीसवा लागी, वाघणनी जेम क्रूर देखाव करी लपडाक उगामी दोडवा लागी, भेंसनी जेम आगळ अने पाछळ वारंवार जवा लागी, नृत्य करवामां आसक्त एवी नटीनी जेम देहने हलावा लागी, जाणे दुर्गंध आवती होय श्री विमलनाथ चरित्र - प्रथम सर्ग
66