________________
૩પર. ગુજરાતી ભાષાનું બૃહદ્ વ્યાકરણ (શ્વાસ લેવા સારૂ) શ્વાસનળીના દ્વારને વિસ્તારવું પડે છે. આથી શ્વાસ-અઘોષ કરતાં નાદને-ઘેષને ઉચ્ચાર સહેલું છે. પ્રાકૃત વ્યાકરણના નિયમ પ્રમાણે અનાદિ, અસંયુક્ત એવાં કેટલાંક વ્યંજન લોપાઈ જાય છે; પરંતુ દેશી ભાષામાં કેટલેક સ્થળે લોપ થવાને બદલે ઉચ્ચારશાસ્ત્રના નિયમ પ્રમાણે અષના શેષ વર્ણ થાય છે. દાખલા –
“ફને “” શ્રાવ-પ્રા. ગો; પણ ગુજરાતીમાં | વચ-બગ(લું; “લ” સ્વાર્થિક)
કાગ’, ‘કાગ()”; હિં, પંજા., | ફ્રાન્કંગાલ મરા, ને બંગા.માં પણ “જા” | જ-કાંકણ; પણ હિં, શબ્દ છે; સિં. વાંગુ
શ્નો –ગાદ સર–પ્રા. લગઢ (૪)-સગળું ! પર્યક્ર-પલંગ (સઘળું, “સૂ'મહાપ્રાણને લીધે | મુશ્કેટ-મુગટ ‘ગૂ ને “ધ')
| #ાર્યવા:–કહ્યાગરો, કાજગરે wજર-પ્રગટ
મૂવા-મૂગો સાવર-જૂ. ગુ. પગાર(કોટ) રાદ-સાગ(નું ઝાડ)
“ને જ ટૂચ (સૂર)-સૂઝ(વું)
| –તજ જ વ–પ્રા. શિ . ગુ. જિ-જ (અવધારણવાચક)
' ટ–પ્રા. શીરો–કીડે
ઘટવા–પ્રા. ઘોડે વર્ષ-પ્રા. વળો -કાપડ
ઘટિાં -પ્રા. ઘહિમા-ઘડી કરા-પ્રા. વાહો-કઢાઈ–કડાહી વર (બારણું)-કમાડ વર–પ્રા. વડો-વડ
ટિ–કેડ ટામા, પકો-ડે
શાટિ–સાડી મટ-માટે-મારિ-ભાડું પદ-પડળ-ડાળ
