________________
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ.
વિષયના ભેગ છોડ્યા વિના વૈરાગ્યની સાધના કરવાની ઈચ્છા રાખનારે કુપથ્યને છોડ્યા વિના રેગનાશને ઈચ્છતા દરદી જે કહેવાય!
[१०९] न चित्ते विषयासक्ते वैराग्यं स्थातुमप्यलम् ।
अयोधन इवोत्तप्ते निपतन्विन्दुरम्भसः ॥७॥
વિષયાસક્ત ચિત્તમાં વૈરાગ્ય તે પળભર પણ ઊભે રહી શકતું નથી.
તપીને લાલચોળ થઈ ગએલા લોઢાના ગળા ઉપર પાણીનું એક બુંદ પડી જાય તે ત્યાં પળવાર પણ એ ટકી શકે ખરૂં ? [११०] यदीन्दुः स्यात् कुहरात्रौ फलं यद्यवकेशिनि ।
तदा विषयसंसर्गिचित्ते वैराग्यसङक्रमः ॥८॥ જે અમાવસ્યાની રાત્રિએ ગગનમાં ચાંદ ઉગે,. જે વાંઝીયા વૃક્ષ ઉપર ફળ બેસે તે.........
વિષયાસક્ત ચિત્તમાં વૈરાગ્ય સંભવે ! [१११] भवहेतुषु तवेषा-द्विषयेष्वप्रवृत्तितः ।
वैराग्यं स्यान्निराबाधं भवनैर्गुण्यदर्शनात् ॥९॥
એટલે પૂર્વે કહ્યા મુજબ ભવનર્ણયના દર્શનથી સંસારના હેતુભૂત સ્ત્રી આદિ ઉપર દ્વેષ થાય અને ત્યાર બાદ વિષયમાં અપ્રવૃત્તિ થાય તે જ વૈરાગ્ય અખંડ–અબાધિત બની રહે.