________________
અધ્યાત્મ સ્વરૂપ
આ કિયાથી ઉત્પન્ન થતી શુભ કર્માદિની પરંપરા પણ શુદ્ધ હોય છે માટે એને અનુબંધશુદ્ધ કિયા કહેવાય.
જે તત્વ જે હયાદિસ્વરૂપે હોય તે તત્વનું તે જ સ્વરૂપે જે પરિણુત જ્ઞાન થવું તે તત્વસંવેદનજ્ઞાન કહેવાય...જે સર્વવિરતને જ હોય.
[૪૮] વાદ્યાનાજ્ઞાનવાદુન્ય –મોક્ષાવિધિનમ્ |
सद्भावाशयलेशेनोचितं जन्न, परे जगुः ॥२४॥
અનન્તર બે લેકમાં ત્રણેય પ્રકારના શુદ્ધ કર્મ ક્રિયા)ના સ્વરૂપ કહ્યા. હવે અહીં પ્રશ્ન થાય કે શું આ ત્રણેય શુદ્ધ કિયાઓ અધ્યાત્મ સ્વરૂપ છે? કેમકે આ અધિકારના બીજા શ્લેકમાં શુદ્ધ ક્રિયાને અધ્યાત્મ કહેલ છે?
આ પ્રશ્નના સમાધાન રૂપે આ લેકમાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે કે ૧ લું વિષયશુદ્ધ કર્મ એ ભલે વિષયથી શુદ્ધ હોય તે પણ તેને અધ્યાત્મ સ્વરૂપ કહી શકાય નહિ કેમકે આ કર્મવાળા આત્મામાં અજ્ઞાનનું પ્રમાણ પુષ્કળ હોય છે એટલે મેક્ષના જે બાધક ગે (સંસાર ભાવ) તેને બાધ કરવાની–તેમને ખસેડવાની–આ કર્મમાં તાકાત હોતી નથી. જે તે તાકાત આ કર્મમાં હોત તે મેક્ષાનુકૂળ–અનુબન્ધ શુદ્ધ-કિયાઓનું કારણ બનવા દ્વારા આ કર્મ અધ્યાત્મ સ્વરૂપ બની જાત..
આ વિષયમાં બીજા કેટલાક એમ કહે છે કે ભલે
.
(૧૩) અષ્ટક પ્રકરણ–પૃ. ૩૬.