________________
૧૮
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ પહેલી વિષયશુદ્ધ ક્રિયા - જે ક્રિયાને વિષય (લક્ષ્ય) શુદ્ધ હોય તે કિયાને વિષયશુદ્ધકિયા કહેવાય.... મેક્ષના લક્ષ્યથી કાશીએ જઈને કરવત મુકાવવી અથવા ગીરનારની ભૈરવ શીલા ઉપરથી પડતું મૂકવું–આ બધી કિયાઓ વિષય શુદ્ધ કહેવાય.
- અહીં ક્યિાનો વિષય મેક્ષ છે તે તે શુદ્ધ જ છે માટે આ ક્રિયાને વિષયશુદ્ધકિયા કહી. [૪૭] જ્ઞાનિનાં દ્વિતીયં તુ, કોટ્યા વાઢિવાનું !
तृतीय शान्तवृत्या तत् , तत्वसंवेदनानुगम् ॥२३॥
બીજી સ્વરૂપ શુદ્ધ ક્રિયા-જે ક્રિયાનું પિતાનું સ્વરૂપ લેકદ્રષ્ટિમાં શુદ્ધ છે તે કિયા સ્વરૂપશુદ્ધ ક્રિયા કહેવાય. અજ્ઞાની આત્માઓ જે યમ-નિયમાદિની ક્રિયાઓ કરે છે તે બધી સ્વરૂપશુદ્ધકિયા કહેવાય. (આ કિયાને વિષય મેક્ષ છે માટે તે વિષયશુદ્ધ તે કહેવાય જ.) અહીં યમ નિયમાદિ કર્મો પિોતે (સ્વરૂપતઃ ) શુદ્ધ છે માટે અને સ્વરૂપશુદ્ધ કર્મ (કિયા) કહેવાય.
ત્રીજી અનુબંધ શુદ્ધ ક્રિયા જ્યાં ચિત્તની પ્રશાન્તવાહિતા હોય, અને જ્યાં –હોય અને ઉપાદેયનું શેય-હેય અને ઉપાદેય તરીકે જ્ઞાન હોય, એટલું જ નહિ પણ હેયને ત્યાગ હોય, અને ઉપાદેયને સ્વીકાર હોય એવી– સર્વવિરતિધર–આત્માની તત્વસંવેદન નામના ૩જા જ્ઞાનપૂર્વકની જે કિયા તે અનુબંધશુદ્ધ ક્રિયા કહેવાય...