________________
અધ્યાત્મ-સ્વરૂપ
૨૫
આગ્રહ જારી રાખવામાં આવે–અર્થાત્ સુંદર આંતર–ભાવ સામી વ્યક્તિમાં હોય તે જ તે જાણીને દીક્ષા આપવી અને સુંદર આંતર પરિણામ ન હોય તો તે વ્યક્તિને દીક્ષા ન આપવી એ આગ્રહ રાખવામાં આવે–તો તે આંતર-ભાવનું જ્ઞાન આપણું જેવા છદ્મસ્થને માટે પ્રાયઃ શક્ય નથી માટે કેઈને પણ દીક્ષા આપી શકાશે જ નહિ. હવે તમે તો કહે છે કે જેનામાં સંયમને પરિણામ જણાય તેને દીક્ષા આપવી પણ સંયમને ભાવ તેનામાં છે કે નહિ તે તે જાણી શકાય તેમ નથી. આમ થતાં તે બે ય રીતે મુશીબત ઊભી થાય છે-એક આત્મામાં વ્રતને આંતર પરિણામ સિદ્ધ થઈ ગયો હોય તે તેને દીક્ષા આપવાની જરૂર જ રહેતી નથી! જેની સિદ્ધિ થઈ છે તેની હવે સાધના કેવી? સાધના તો અસિદ્ધને સાધવારૂપ હોય છે.
અને જે એક આત્માને વ્રતને આંતર–ભાવ પ્રાપ્ત જ થયે નથી (અસિદ્ધ જ છે) તે તેને તે સુતરા દીક્ષા આપી શકાશે નહિ કેમકે આંતરભાવ વિના દીક્ષા આપવાને તમે નિષેધ જ કરે છે.
આમ ભાવની સિદ્ધિમાં અને ભાવની અસિદ્ધિમાં બે ય રીતે ભવ્યાત્માઓને દીક્ષાનું દાન ઊડી જશે. એટલે ટૂંકમાં દીક્ષાના માર્ગને જ ઉછેદ થઈ જવાની આપત્તિ આવશે. ૧૧ (૧૧) (૧) ધર્મરન પ્રકરણ ૩૬મા શ્લોકની ટીકા. " (૨) માર્ગ પરિશુધ્ધિપ્રકરણ-૧ લે. ૫ થી ૭૮.
