________________
૪૬ર
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ એટલે ઈશ્વરથી પ્રેરિત જતુ શુભાશુભકર્મ બાંધે છે તેમ પણ નહિ કહેવાય. [८४८] तथाभव्यतया जन्तुनॊदितश्च प्रवत्तते ।
बध्नन् पुण्यं च पापं च परिणामानुसारतः ॥१७१॥
જીવ તો પોતાની જ તથાભવ્યતાથી પ્રેરાએ શુભાશુભ અધ્યવસાયને ઉત્પન્ન કરે છે. અને તેનાથી પુણ્યકર્મને કે પાપકર્મને બંધ કરે છે. [८४९] शुद्धनिश्चयतस्त्वात्मा न बद्धो बन्धशङ्कया।
भयकम्पादिकं किन्तु रज्जावहिमतेरिव ॥१७२॥
આ તો જે બધી વાત કરી તે અશુદ્ધનિશ્ચયથી સમજવી. શુદ્ધનિશ્ચયથી તો તે બંધાતો જ નથી. આત્મા તે બંધાયાની શંકા પડી જતાં માત્ર ભયભીત થાય છે કે કમ્પાદિ કરે છે. જેમ દોરડીમાં સર્પનું ભાન થવાથી આત્મા તેનાથી ગભરાવા લાગે છે તેમ. १८५०] रोगस्थित्यनुसारेण प्रवृत्ती रोगिणो यथा ।
भवस्थित्यनुसारेण तथा बन्धेऽपि वर्ण्यते ॥१७३॥
જેમ રેગી પોતાના રેગાનુસાર જુદી જુદી પ્રવૃત્તિ કરે છે તેમ પોતપોતાની ભાવસ્થિતિ અનુસાર આત્મા પણ તેવા તેવા શુભાશુભ પરિણામે ઉત્પન્ન કરે છે અને તેથી તેને શુભાશુભ કર્મને બન્ધ થાય છે. [८५१] दृढाज्ञानमयीं शङ्कामेनामपनिनीषवः ।
अध्यात्मशास्त्रमिच्छन्ति श्रोतुं वैराग्यकाक्षिणः ॥१७॥