________________
૪૫૦
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
બાહ્યહિંસાદિ ક્રિયાને આશ્રવ સંવર રૂપ માનવાની વૃત્તિ તદ્દન બ્રાન્ત છે. [८१६] तस्मादनियतं रूप बाह्यहेतुषु सर्वथा ।
नियतौ भाववैवित्र्यादात्मैवाश्रवसंवरौ ॥१३९॥
એટલે એ વાત હવે નિશ્ચિત થઈ જાય છે કે બાહ્ય કિયાસ્વરૂપ હિંસા અહિંસામાં આશ્રવત્વ, સંવરત્વને નિયમ નથી. નિયમ તે એટલો જ છે કે ભાવાશ્રવ તે જ આશ્રવ છે કેમકે તે નિયમતઃ સંસારને હેતુ છે. અને ભાવસંવર તે જ સંવર છે કેમકે તે નિયમતઃ મોક્ષને જ હેતુ છે.
આમ તે તે ભાવની વિચિત્રતાને લીધે આત્મા જ આશ્રવ અને સંવરરૂપ છે. [८१७] अज्ञानाद्विषयासक्तो बध्यते, विषयैस्तु न ।
ज्ञानाद्विमुच्यते चात्मा, न तु शास्त्रादिपुद्गलात् ।।१४०॥
પ્રશ્ન-તે શું બાહ્યવિષયેથી જીવ બંધાતું નથી કે મુકાતું નથી ? - ઉ–ના. નહિ જ. અજ્ઞાનને લીધે જ જીવ બંધાય છે; વિષયેથી નહિ.
અને જ્ઞાનથી જ જીવ કર્મ મુક્ત થાય છે, શાસ્ત્રાદિ પુલેથી નહિ.
એટલે જ વિષય ભોગવવા છતાં જ્ઞાની કર્મથી બંધાતો નથી અને સ્કૂલ દષ્ટિએ શા ભણવા છતાં અજ્ઞાની કર્મથી મુક્ત થતો નથી.૨૭૩
૨૭. સ. સાર : ગાથા : ૧૯૭, ૧૨૬, ૨૦૧ થી ૨૦૯, ૨૧૮ થી ૨૩૬, ૩૯૦ થી ૪૦૪.
