________________
આત્મનિશ્ચય
૪૧૧. પણ બેયથી માણસ પરત– તે બને જ છે ને ! આમ બેયનું ફળ તે સરખું જ છે માટે તે બેયમાં કશે ફેર પડતું નથી.
પાપકર્મ લેઢની બેડી છે.
પુણ્યકર્મ સેનાની બેડી છે. ૨૪૫ [७३९] फलाभ्यां सुखदुःखाभ्यां न भेदः पुण्यपापयोः ।
दुःखान्न भिद्यते हन्त ! यतः पुण्यफलं सुखम् ॥६२॥
વ્યવહારનય કહે છે કે, “પાપનું ફળ દુખ છે અને પુણ્યનું ફળ સુખ છે માટે ફળભેદથી બેયમાં ભેદ પડે છે.”
આ વાત બરાબર નથી કેમકે પુણ્યનું ફળ જે સુખ કહેવાય છે તે પણ દુઃખ જ છે. દુઃખથી જરાય જુદું નથી. ભલેને તમે તેને સુખ એવું નામ આપ્યું હોય! ૨૪૬ [७४०] सर्वपुण्यफलं दुःखं कर्मोदयकृतत्त्वतः ।
तत्र दुःखप्रतीकारे विमूढानां सुखत्वधीः ॥६३॥
કર્મોદયથી પ્રાપ્ત થાય છે માટે સઘળું ય પુણ્યફળ વસ્તુતઃ દુઃખ જ છે. ખરી વાત તો એ બને છે કે પહેલાં સુધા વિગેરેનું દુઃખ ઊભું થાય છે. પછી તે માણસ દુઃખથી અકળાય છે. અને પછી ભેજન કરવા દ્વારા તે દુઃખને ધક્કો ૨૪૫. (૧) સ. સારઃ ૧૪૬ થી ૧૫૦.
(૨) શાસ્ત્રવાર્તા બ્લેક ૧૮મો નવમું પાનું. ૨૪૬. (૧) સમયસાર ગા. ૪૫.
(૨) વૈરાગ્ય કલ્પલતા ૧-૨૨૬, ૨૨૭.
