________________
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
મારે છે અને માને છે કે હું સુખવાળે (સુખી) થયે. અરે ! સુખી થયે કે માત્ર ઊભા થયેલા દુઃખને ધક્કો જ માર્યો? ભૂખનું, તડકાનું, પરિશ્રમનું દુઃખ જેટલું વધુ તેટલું જ ખાવા દ્વારા, છાંયડાનો આશ્રય લેવા દ્વારા કે આરામ કરવા દ્વારા તે દુઃખને ધક્કો મારવા રૂપ સુખ વધુ !
એટલે કહેવાતું પુણ્યજનિત સુખ પણ આ દુખપ્રતીકાર સ્વરૂપ જ છે કે બીજું કાંઈ? એમાં મૂઢ પુરુષ સુખની કલ્પના કરે છે ! રે અજ્ઞાન તારી માયા! ૨૪૭ [७४१] परिणामाच्च तापाच्च संस्काराच्च बुधैर्मतम् । .
गुणवृत्तिविरोधाच्च दुःखं पुण्यभवं सुखम् ॥६४॥ પુણ્યથી ઉત્પન્ન થતું સુખ ચાર કારણે
દુઃખરૂપ છે.
૧. પરિણામથી, ૨. તાપથી, ૩. સંસ્કારથી, અને ૪. ગુણ તથા વૃત્તિના વિરોધથી પુણ્યકર્મ જનિત સુખને પણ પ્રાણ પુરુષોએ દુઃખસ્વરૂપ કહ્યું છે. ૨૪૮ ૨૪૭. (1) પ્રવચનસારઃ ૧-૭૫, ૬,
(૨) ઠા. દ્વા: ૨૪-૧૯.
(૩) વિ. આવ. ભાષ્યઃ ૨૦૦૪, ૨૦૦૫. ૨૪૮. (૧) ભતૃહરિકૃત વૈરાગ્ય શતક: ‘તૃષા ગુખ્યત્યા વિરત સર્જિ
શ્લેક. (૨) ઠા. દ્વા: ૨૫–૨૨ (૩) શાસ્ત્રવાર્તાઃ શ્લોક. ૨૭. ટીકા. (૪) ભગવદ્ગીતાઃ ૧૪–૫ થી ૧૮