________________
૩૦૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
આત્મા કથંચિત્ સત્ છે, કથંચિત્ અસત્ છે, એવા ભેદભેદવાદને જણાવતા લુચ્ચા વ્યવહારનયથી સજ્જનને દૂર લઈ જઈને, શુદ્ધનિશ્ચયસ્વરૂપમિત્ર, આત્માની એક્તાનું રત્ન તેમને બતાવે છે. [૭૦] નૃનાધિપરિણુપુનવિનશ્વ:
भिन्नर्जहाति नैकत्व-मात्मद्रव्यं सदान्वयि ॥२३॥
ભલેને આત્માના નરનારકાદિ પર્યાય હાય ! ભલેને તે પર્યાયે ઉત્પત્તિ વિનાશ પામતા હોય! પણ તે ય તે પર્યાયે ભિન્ન હોવાથી આત્મા ભિન્ન બની જતો નથી. પિતાની સાથે સદા રહેતું એકત્વ એ કદી છોડતો નથી. ટૂંકમાં, જેમ જ્ઞાનાદિગુણોથી આત્મા પોતાની એક્તા (અભિન્નતા) છોડતું નથી તેમ નરનારકાદિ પર્યાથી પણ એ પિતાની
એકતા ત્યાગતો નથી. ૨૩૨ [७०१] यथै हेमकेयूरकुण्डलादिषु वर्तते ।
नृनारकादिभावेषु तथात्मैको निरजनः ॥२४॥
સુવર્ણમાંથી જુદા જુદા ઘાટ ઘડાય તો પણ તે બધાયમાં સોનું તે કાયમ એક જ રહે છે, તેમ નરનારકાદિભામાં નિર્વિકાર આત્મા તો એક જ રહે છે. તે પર્યાના ભેદથી આત્મામાં ભેદ પડી જતો નથી. [७०२] कर्मणस्ते हि पर्याया नात्मनः शुद्धसाक्षिणः । ___कर्म क्रियास्वभावं य-दात्मा त्वजस्वभाववान् ॥२५॥ ૨૩૨. (૧) પ્રવ. સાર ૨-૨૦.
(૨) વિ. આવ. ભાષ્ય : ૧૯૭૮ થી ૧૯૮૦.
