________________
૩૦૧
આત્મનિશ્ચય [६९२] जन्मादिकोऽपि नियतः परिणामो हि कर्मणाम् ।
न च कर्मकृतो भेदः स्यादात्मन्यविकारिणि ॥१५॥
વળી જન્મમરણાદિ થવાને લીધે એક જ આત્માના અનેક ભેદ પાડ્યા તે પણ ખબર નથી કેમકે તે જન્માદિ પણ આયુષ્યાદિ કર્મના જ પરિણામે (વિપાકે) છે. ભલે એ બધા કર્મના ભેદો હોય પરંતુ તે તે કર્મથી કાંઈ નિર્વિકાર આત્મામાં તે કઈ વિકાર થઈ શકે જ નહિ. માટે આત્મા એક જ છે. ૨૨૯ [६९३] आरोग्य केवलं कर्म-कृतां विकृतिमात्मनि ।
भ्रमन्ति भ्रष्टविज्ञाना भीमे संसारसागरे ॥१६॥
અહા! કમે સજેલા કર્મના વિકારેને આત્મામાં આરેપ કરી દઈને વ્યવહારવાદીઓ –ભ્રષ્ટજ્ઞાનીઓ-ભીમ ભયાનક સંસારમાં ભટક્યા કરે છે! ૨૩૦ [६९४] उपाधिभदजं भेदं वेत्यज्ञः स्फटिके यथा ।
तथा कर्मकृतं भेद-मात्मन्येवाभिमन्यते ॥१७॥
એક અજ્ઞાન માણસ લાલ લીલા વગેરે વર્ણના પુષ્પની સાથે પડેલા સફેદ સ્ફટિકમાં લાલાશ લીલાશ વગેરે માની લે છે. અહીં સ્ફટિકમાં તે સ્વભાવતઃ સફેદાઈ જ છે પરંતુ પુષ્પની ઉપાધિવિશેષથી ઉત્પન્ન થતી લાલાશ વગેરે સ્ફટિકમાં કલ્પી લે છે.
૨૨૯. અધ્યાત્મ ઉપનિષત ઃ ૨-૨૮, ૨૯. ૨૩૦. સ. સાર. : ૫૦ થી ૫૫.
