________________
આત્મનિશ્ચય
૩૮૭
બીજું, વ્યવહારનય માને છે કે આત્મા દેહથી, કર્માદિ અજીવથી તથા પુણ્ય, પાપ, આવ, સંવરાદિથી અભિન્ન છે. આની સામે નિશ્ચયનય કહે છે કે નહિ, “તે બધાથી આત્મા ભિન્ન છે.” આમ વ્યવહારનયે જ્યાં ભેદ માને છે ત્યાં નિશ્ચયનય અભેદ (એકત્વ)ની સિદ્ધિ કરશે અને વ્યવહારનયે જ્યાં અભેદ માને છે ત્યાં નિશ્ચયનય ભેદ (પૃથકવ)ની સિદ્ધિ કરશે. ૨૪ વ્યવહાર ના
નિશ્ચયનય ૧. આત્મા જ્ઞાનાદિથી
૧. આત્મા જ્ઞાનાદિથી ભિન્ન છે.
અભિન્ન છે. ૨. આત્મા બીજા આત્માથી ૨. આત્મા બીજા આત્માથી ભિન્ન છે.
અભિન્ન છે. ૩. આત્મા દેહાદિથી ૩. આત્મા દેહાદિથી આ અભિન્ન છે.
ભિન્ન છે. [૬૮]] H Uવ તત્રાત્મા સ્વભાવનાવસ્થિત !
જ્ઞાનશિરિત્ર-ક્ષ: પ્રતિપાદિત તદ્દા જ્ઞાનાદિથી આત્મા અભિન્ન (એક) છેઃ
આત્મા એક જ છે. એ સ્વભાવમાં જ સ્થિર રહેલે છે. પરમર્ષિઓએ તેને જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રસ્વરૂપ કહ્યો છે. ૨૫ ૨૨૪. (૧) અધ્યા. ઉપનિ. ૧-૩૦ થી ૩૫.
(૨) સ. સાર ગા. ૩૯ થી ૪૩. ૨૨૫. (૧) યોગશાસ્ત્ર ૪-૧. (૨) સમયસાર (૧૬) ૧૬ (૧૬, ૧૭, ૧૮).
