________________
૩૪૮
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
(૨) દશનભાવનાનું ફળઃ અસંમેહ –
દર્શનભાવનાના અભ્યાસથી શંકાદિદોષ રહિત બનેલે પ્રશમāયાદિગુણયુક્ત આત્મા અન્ય તત્વમાં બ્રાતિ વિનાને (અસંમૂહ) બને છે. (૩) ચારિત્રભાવનાનું ફળઃ પૂર્વકર્મની નિર્જરા –
આ ભાવનાના અભ્યાસથી નવા કર્મોનું ગ્રહણ, જુના કર્મોની નિર્જરા અને શુભ કર્મનું ગ્રહણ અનાયાસે પ્રાપ્ત થાય છે. (૪) વેરાગ્યભાવનાનું ફળઃ સંગાશંસાભેચ્છેદ –
જગસ્વભાવને જાણતે આત્મા વૈરાગ્યભાવનાના અભ્યાસથી નિઃસંગ બને છે; આશંસારહિત બને છે, ઈહલેકાદિ સપ્તમયથી મુક્ત બને છે. [५९८] स्थिरचित्तः किलैताभिर्याति ध्यानस्य योग्यताम् ।
योग्यतैव हि नान्यस्य तथा चोक्तं परैरपि ॥२१॥
જ્ઞાનભાવના વિગેરે પૂર્વોક્ત ચાર ભાવનાના અભ્યાસથી ભાવિત થઈને સ્થિરચિત્તવાળ બનેલે આત્મા જ ધર્મધ્યાનની
ગ્યતા પ્રાપ્ત કરે છે. બીજાને તે તેની યેગ્યતા પણ પ્રાપ્ત થતી નથી. ભગવદ્ગીતામાં પણ આ જ વાત કહી છે. (આગામી શ્લેકમાં.) [५९९] चञ्चलं हि मनः कृष्ण ! प्रमाथि बलवद् दृढम् ।
तस्याहं निग्रहं मन्ये वायोरिव सुदुष्करम् ॥२२॥ [६००] असंशयं महाबाहो! मनो दुनिग्रहं चलम् ।
अभ्यासेन तु कौन्तेय ! वैराग्येण च गृह्यते ॥२३॥
