________________
યાન સ્વરૂપ
૩૪૭
(૧) ભાવના (જ્ઞાનાદિની) ૨. દેશ (ધર્મધ્યાનને ઉચિત) ૩. કાળ (ધર્મધ્યાનને ઉચિત) ૪. સ્વાસન (ધર્મધ્યાનને. ઉચિત) પ. આલંબન (વાચનાદિનું) ૬. કમ (મનરેિધાદિન) ૭. ધ્યાતવ્ય (આજ્ઞા વિચયાદિ) ૮. ધ્યાતા (અપ્રમાદાદિગુણયુક્ત) ૯. અનુપ્રેક્ષા (અનિત્યાદિ ભાવનાનું આલેચન) ૧૦. લેહ્યા. (શુભ લેશ્યા) ૧૧. લિંગ (શ્રદ્ધાદિ) ૧૨. ફળ (દેવકાદિ).. [५९६] ज्ञात्वा धम्य ततो ध्यायेच्चतस्रस्तत्र भावनाः ।
ज्ञानदर्शनचारित्रवैराग्याख्याः प्रकीर्तिताः ॥१९॥
એ બાર ભાવનાદિના સ્વરૂપને જાણીને ધર્મધ્યાન. ધરવું જોઈએ. હવે તે ધર્મધ્યાનની ભાવનાએ આ પ્રમાણે છે. (૧) ભાવના ચાર પ્રકારે –
જ્ઞાનભાવના, દર્શનભાવના, ચારિત્રભાવના, વૈરાગ્યભાવના.
[५९७] निश्चलत्वमसंमोहो निर्जरा पूर्वकर्मणाम् ।
सङ्गाशंसाभयोच्छेदः फलान्यासां यथाक्रमम् ॥२०॥ (૧) જ્ઞાનભાવનાનું ફળઃ નિશ્ચલત્વ –
શ્રુતજ્ઞાનની આસેવનારૂપ અભ્યાસને સદા સેવતે આત્મા, અશુભ વ્યાપારથી મનને નિરાધ કરીને (૧) શુભમાં ચિત્તનું અવસ્થાન કરવારૂપ વિશિષ્ટ ભાવનાને સ્પર્શે છે, (૨) સૂત્રાર્થની વિશુદ્ધિ કરે છે (૩) અને ભવનિર્વેદ પ્રાપ્ત કરે છે. આથી એનું ચિત્ત નિશ્ચલ બને છે.