________________
ચાગ સ્વરૂપ
૩૯
વિવિધ દેવની પૂજાના વિષયમાં માસ્થ્ય ભાવનું અવલંબન કરીને જ દેવતત્ત્વના અતિશય સ્વરૂપ શુદ્ધદેવત્વની જ સેવા કરવી જોઈ એ. સર્વ બુધ પુરુષોને આ જ ઇષ્ટ છે.
સાંખ્યમતાનુયાયી કાલાતીતે પણ આગામી સાત શ્ર્લાકથી આ જ વાત કહી છે કે જેને અમે ઈશ્વર કહીએ છીએ તેને ‘મુક્ત’વિગેરે જુદા જુદા નામથી કે, ‘અનાદિશુદ્ધ' વિગેરે જુદા જુદા સ્વરૂપભેદથી (અભિધાના’િમાં આદિ પદ્મથી સ્વરૂપ ભેદ લેવું.) જુદા જુદા દાનિકો ઓળખાવે છે અને જેને અમે ભવકારણુ–પ્રધાન કહીએ છીએ તેને · અવિદ્યા ’વગેરે જુદા જુદા નામથી તે તે દનના વાદીએ એળખાવે છે. તે બધા ય વાદીઓના ઇશ્વરના સંબંધમાં તત્ત્વતઃ તા આ જ માર્ગ વ્યવસ્થિત થએલા છે કે દેવતાતિશય એ એક જ સેન્ય છે. અર્થાત્ શુદ્ધદેવત્વના અતિશય ( પ્રક )વાળા એક જ દેવ છે. એ એક જ દેવ સેવ્ય છે.
[५६३] मुक्तो बुद्धोऽन्याऽपि यदैश्वर्येण समन्वितः । तदीश्वरः स एव स्यात् संज्ञाभेदोऽत्र केवलम् ॥६९॥ ઈશ્વરના અભિધાનભેદની નિરર્થકતા :
"
કાલાતીત કહે છે કે પરબ્રહ્મવાદી જેને મુક્ત કહે છે, ઔદ્ધો જેને બુદ્ધ કહે છે કે જૈને જેને અન્ કહે છે, તે ગમે તે નામવાળા પણુ–જે ઐશ્વર્યથી યુક્ત છે તે ‘ઈશ્વર’ પટ્ટાથ છે. તે એક જ છે. મુક્ત' વિગેરે તો તે એક જ ઈશ્વરના જુદા જુદા નામ માત્ર છે. આ રીતે અનેક સંજ્ઞાથી એક જ ઈશ્વર તત્વ કાંઈ અનેક સ્વરૂપ અની ન જાય.