________________
૩૨૦
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
ઉ.–વૈષમ્યમાં સામ્યનું દર્શન એ જરૂર દોષ છે પણ પૂર્વાવસ્થામાં-કર્મવેગની આરાધના સુધી જ. કિન્તુ જેઓ એ દશાની પણ ઉપર ચાલ્યા ગયા છે તે જ્ઞાનગી નિસ્પૃહી મહાત્માઓને તે વૈષમ્યમાં સામ્યનું દર્શન દોષ માટે તે નથી જ બનતું કિતુ રાગદ્વેષને ક્ષય કરવા દ્વારા ગુણ માટે જ બની જાય છે. [५४१] रागद्वेषक्षयादेति ज्ञानी विषयशून्यताम् ।
छिद्यते भिद्यते वाऽयं हन्यते वा न जातुचित् ॥४७॥
વૈષમ્યમાં સામ્યનું દર્શન કરતા જ્ઞાનેગીને રાગદ્વેષને ક્ષય થાય છે એટલે તે જ્ઞાનીઓના અંતર, વિષયેને ગ્રહણ કરે પરંતુ ઈછાનિષ્ટરૂપે તે વિષને ગ્રહણ કરવામાં તે તેમના ચિત્ત તન શૂન્ય બની ગયેલા હોય છે.
પછી તે જ્ઞાનગી આત્માના શરીરને કઈ છેદી નાખે, ભેદી નાખે કે હણી નાંખે છતાં તે બધા ય અનિષ્ટને તેનું અંતર ગ્રહણ જ કરતું નથી એટલે કયારે પણ તે આત્મા વસ્તુતઃ નથી છેટા, નથી ભેદો કે નથી હણાત. [५४२] अनुस्मरति नातीतं नैव काङक्षत्यनागतम् ।
शीतोष्णसुखदुःखेषु समो मानापमानयोः॥४८॥ આઠ પ્લેક્શી જ્ઞાનગીનું સ્વરૂપવર્ણન –
(ક્રમાંક ૫૪ થી ૫૪૯) પૂર્વાનુભૂત સુખાદિનું જ્ઞાનગી સ્મરણ ન કરે. ભાવી સુખાદિની ઈચ્છા ન કરે. એ તે ટાઢમાં કે તડકામાં, સુખમાં
