________________
પગ સ્વરૂપ
૩૧૯ ५३८] इहैव तैर्जित: सर्गों येषां साम्ये स्थितं मनः । _ निर्दोष हि समं ब्रह्म तस्माद् ब्रह्मणि ते स्थिताः॥४॥
આ રીતે જેમને સર્વત્ર બ્રહ્મને સાક્ષાત્કાર થયે એમણે તે આ મર્યલેકમાં રહીને જ જન્મમરણને જીતીને અમરપદ પ્રાપ્ત કર્યું.
કેમકે બ્રહ્મ સર્વત્ર સમ છે અને દોષરહિત છે. આ જ્ઞાનયોગીને સર્વત્ર સમત્વને સાક્ષાત્કાર થાય છે માટે સમત્વસ્વરૂપ બ્રહ્મમાં એઓ સદા સ્થિર રહે છે. ૧૯૦
[५३९] न प्रष्येत्प्रियं प्राप्य नोद्विजेत्प्राप्य चाप्रियम् ।
स्थिरबुद्धिरसंमूढो ब्रह्मविद्ब्रह्मणि स्थितः ॥४५॥
જે ઈષ્ટને પ્રાપ્ત કરીને તેમાં લીન થતું નથી; અનિષ્ટને પામીને દીન બનતું નથી એ તે સાચે જ સ્થિર બુદ્ધિ છે; મહમુક્ત છે એ જ સાચે બ્રહ્મવિત છે. અને તેથી તે બ્રહ્મમાં જ સ્થિર થયેલ છે એમ અવશ્ય કહી શકાય.૧૯ ૧ [५४०] अग्दिशायां दोषाय वैषम्ये साम्यदर्शनम् ।
निरपेक्षमुनीनां तु रागद्वेषक्षयाय तत् ॥४६॥
પ્રશ્ન-જાતિ, કુલ વિગેરેની તે તે આત્મામાં ઉચનીચતાજનિત વિષમતા તે છે જ છતાં તે વિષમતાનું દર્શન ન કરવું અને બધાને “સમ” જેવા એ શું દોષ નથી?
૧૯૦. ભગવદ્ગીતા : ૫–૧૯. ૧૯૧. ભગવદ્ગીતા : ૫–૨૦.