________________
--
-
મિથ્યાત્વ-ત્યાગ
ર૫૧. ને? અને તે પ્રાધાકારે નિવૃત્ત પણ થઈ જ જાય છે ને? તો જેમ જ્ઞાનસત્તતિમાં આવતા ગ્રાઇવિષયેના આકારે નિવૃત્ત થાય છે તેમ ધ્રુવ આત્મામાંથી પ્રેમ પણ નિવૃત્ત થઈ જ શકે છે. એટલે “આ ક્ષણિકવાદમાં તો પ્રેમનિવૃત્તિને ગુણ છે?” તે વાત બિલકુલ બરાબર નથી. ૧૪૯ [૪ર૬] પ્રત્યુતાનિત્યમાવે , સ્વત: ફાગનુદ્ધિવા
हेत्वनादरतः सर्व-क्रियाविफलता भवेत् ।।४३॥
આમ આત્માને નિત્ય માનવાથી તો કઈ દોષ આવત નથી ઉલટું, આત્માદિને એકાન્ત અનિત્ય માનવાથી જ ઘણુ દેશે ઉપસ્થિત થાય છે. કેમકે અહીં તો લેકે એમ જ માનશે કે, “આત્મા સ્વતઃ ઉપન્ન (17) થાય છે અને સ્વતઃ તરત જ વિનાશ પણ પામી જાય છે. એટલે આપણું મારવાથી કોઈ મરતું નથી, બચાવવાથી કેઈ બચતું નથી; જીવાડવાથી કોઈ જીવતું નથી. વળી શુભકર્મબંધથી સુખ મળે, અશુભથી દુ:ખ મળે ઈત્યાદિ માન્યતાઓ પણ બ્રાન્ત બની જાય છે. શુભાશુભ કર્મ બાંધનાર આત્મા તે તરત. જ નષ્ટ થાય છે. પછી સુખાદિ કોણ ભોગવે ? હવે જો આમ સુખાદિ પ્રાપ્ત ન થતા હોય તે શુભ કર્મને બંધ પાડનાર ધર્મકિયાએ પણ કોણ કરે ! આમ સુખાદિને હેતુભૂત કર્મને અનાદર થતાં સર્વ ક્રિયાઓ નિષ્ફળ જવાની પણ આપત્તિ આવે છે. આ બધી આપત્તિઓ દૂર કરવા માટે હવે એક જ રસ્તો છે કે આત્માને કથંચિત્ નિત્ય માની લે.
૧૪૯. કા. ઠા. : ૨૫-૧૧
