________________
-
૨૪૪
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્ય એમ થતાં ૬ આત્મા અને ૨ આત્મા વચ્ચે પણ પર્વોપર્યભાવ બની જતાં જ આત્માની વાસનાને ઉત્તરક્ષણીય ૪ આત્મામાં કેમ થઈ જવાની (અતિસક્તિ થવાની) આપત્તિ આવી જાય.
આમ ગમે તે ઉત્તર આત્મક્ષણમાં ગમે તે પૂર્વલણીય આત્મક્ષણની વાસનાના સંક્રમની અતિપ્રસક્તિ થઈ જવાની
આપત્તિ આવી જાય. [४१९] कुर्वद्रूपविशेषे च, न प्रवृत्तिर्न वाऽनुमा ।
अनिश्चयान्न वाऽध्यक्षं, तथा चोदयनो जगौ ॥३६॥ બૌદ્ધ -જે પૂર્વેક્ષણય આત્મામાં ઉત્તરક્ષણીય આત્માનું સ્મરણાનુકૂલ કુર્વિદ્રુપવિશેષ હોય તે પૂર્વેક્ષણીય આત્માની વાસનાને જ તદુત્તરક્ષણયતદાત્મામાં સંક્રમ થાય એમ અમે કહીશું. કુસુલથે બીજમાં અંકોત્પાદનનુકૂળ કુર્ઘદ્રપવિશેષ નથી જ્યારે ક્ષેત્ર બીજમાં તેવું કુર્ઘદ્રપવિશેષ છે માટે તેમાંથી જ અંકુરેશત્પાદ થશે.
આમ કુર્વધ્રપવિશેષવાળે તે પૂર્વેક્ષણીય ક્ષણિકપદાર્થ માનવાથી ગમે તે પૂર્વેક્ષણય આત્માનુભવની વાસનાને ગમે તે ઉત્તરક્ષણાત્મામાં સંક્રમ થવાની આપત્તિ નહિ આવે.
ઉત્તરપક્ષ-નહિ, (૧) કુર્રપવિશેષવાળા ક્ષણિક પદાર્થમાં (અહીં “કુર્વક્ટ્રપવિશેષ પદને બહુવ્રીહિસમાસથી વિગ્રહ કરે ઠીક લાગે છે. કુર્ઘદ્રષવિશેષ છે જેમાં તે જે ક્ષણિક પદાર્થ, તે ક્ષણિક પદાર્થ પણ કુર્રપવિશેષ કહેવાય) કોઈ પ્રવૃત્તિ