________________
૨૩૮
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
ન હોય તેવું પદ શુદ્ધ કહેવાય છે. વળી આ ઘટપદ વ્યુત્પત્તિવાળું પણ છે. તે છતે ટીદરિપુ તિ વરઃ એવી તેની વ્યુત્પત્તિ પ્રસિદ્ધ છે. માટે ઘટ પદથી વાચ અર્થ જે ઘટ, તે જગતમાં જરૂર વિદ્યમાન છે,
આ જ રીતે જીવપદ પણ સામાસિકપદ ન હોવાથી શુદ્ધપદ છે અને “બીવન કવતિ જૈવિષ્યતિ” એવી તેની વ્યુત્પત્તિ પણ થાય છે. માટે જીવપદથી વાચ અર્થ જીવ, જગતમાં અવશ્ય છે. | ડિલ્થ-ડેવિલ્થ વગેરે પદો સામાસિકપદ ન હોવાથી ભલે શુદ્ધ છે પરંતુ તેમની કઈ વ્યુત્પત્તિ થતી નથી. આ યાદચ્છિક પદો કહેવાય છે. માટે ડિસ્થાદિ પદથી વચ્ચે કોઈ અર્થ જગતમાં ન મળે.
શશશી પદ વ્યુત્પત્તિવાળું હોવા છતાં સામાસિક હેવાથી શુદ્ધ નથી એટલે તેનાથી વાચ ગધેડાનું શીંગડું પણ જગતમાં ન મળે. જે શુદ્ધ અને વ્યુત્પત્તિમતું પદ હોય તેને જ અર્થ જગતમાં વિદ્યમાન હોય. જીવ પદ તેવું જ છે. માટે તેનાથી વાચ અર્થનું જગતમાં અસ્તિત્વ સિદ્ધ થઈ જાય છે. દેહ-આત્માના પર્યાયદે સ્વતન્ન આત્મસિદ્ધિઃ
પ્ર.–આત્માના હવામાં તે વાંધા જ નથી પણ તે આત્માથી વાચ્ય જે અર્થ તે શરીર જ છે. તે સિવાય બીજું કિઈ નથી.
