________________
મિથ્યાત્વ-ત્યાગ
૨૩૧
ઉ–ભલે, પણ જે કપાઈ ગએલા હસ્ત વિગેરે છે ત્યાં તે હસ્તાદિ એ શરીરનું ઉપાદાન નથી. આમ ત્યાં ઉપાદાન ઉપાદેયભાવ નથી છતાં વિચ્છિન્ન કરાદિએ અનુભવેલાનું ખંડાવયવી-શરીરમાં સ્મરણ થાય જ છે. જ્યાં અવયવ–અવયવીભાવ હોય ત્યાંના જ ઉપાદાન ઉપાદેયભાવમાં જે વાસના સંક્રમને નિયમ કરે તે અહીં શરીરને વિચ્છિન્નકરાનુભૂતનું અસ્મરણ (સ્મરણ નહિ) થવાની આપત્તિ આવે.
ટૂંકમાં નિત્ય પરમાણુઓ તરીકે જેમની સ્થિતિ છે ત્યાં ઉપાદેયવ (ઉપાદાનઉપાદેયભાવ)ની જ અગ્યતા છે, અને વિચ્છિન્નકરાદિમાં ખંડ–શરીરનું ઉપાદાનત્વ ન હોવાથી ઉપાદાન-ઉપાદેયભાવ જ નથી. એટલે ત્યાં અસ્મરણપત્તિ આવે. માટે સ્થર્યદર્શનમાં ઉપાદાન-ઉપાદેયભાવને વાસનાસંક્રમને નિયામક કહી શકાય નહિ. એમ થતાં ફરી માતાના અનુભવની વાસનાને બાળકમાં સંક્રમ થતાં તેને સ્મરણપત્તિ આવીને ઊભી જ રહે છે. ૧૪૦
[४०५] मद्याङ्गेभ्यो मदव्यक्ति-रपि नो मेलक विना ।
ज्ञानव्यक्तिस्तथा भाव्याऽन्यथा सा सर्वदा भवेत् ॥२२॥
વળી “મધાંગના સમુદાયમાં મદશક્તિની જેમ પંચભૂતના સમુદાયમાં ચૈતન્યની” તમે જે વાત કરી તે તે બરાબર છે પણ મદિરાના ઉપાદાનરૂપ અંગેના હેવા માત્રથી તેમાં મદ ઉત્પન્ન થઈ જતું નથી અન્યથા હંમેશ કેમ મદ
૧૪૦. ન્યાયકુસુમાંજલિ કારિકા ૧પમી.
