________________
મિથ્યાત્વ-ત્યાગ
૨૨૯ ચક્ષુરાદિ અંગ એ પણ આત્મા નથી. એટલે આત્મા તે તેનાથી અતિરિક્ત સ્વતન્ચ દ્રવ્ય છે એમ જ માનવું જોઈએ.૧૩૯ [४०३] न दोष: कारणात्कार्ये वासनासङ्क्रमाच्च, न ।
भ्रूणस्य स्मरणापत्ते-रम्बानुभवसङ्क्रमात् ॥२०॥
પૂર્વ પક્ષ આ દોષ નહિ આવે. અમે કહીશું કે ભલે ચક્ષુ, હસ્ત વિગેરે અંગ નષ્ટ થઈ ગયું પણ તેણે જે અનુભવ્યું હતું, તેની જે વાસના તેનામાં પડી હતી તે વાસનાને દેહમાં સંક્રમ થઈ જાય છે અને તેથી દેહસ્વરૂપ આત્માને ઈન્દ્રિયાદિએ અનુભવેલા પદાર્થનું સ્મરણ થઈ શકે છે. કારણની વાસના કાર્યમાં સંક્રમ જરૂર થઈ શકે છે. કારણ છે હસ્તાદિ અંગ, અને કાર્ય છે અંગી શરીર (પંચભૂતસમુદાય).
જૈનતેમ કહેશે તે તે કારણ કે માતા, અને કાર્ય છે ગર્ભસ્થ બાળક. હવે માતાએ ચક્ષુરાદિથી જે અનુભવ્યું તેની વાસના (સંસ્કાર) તે માતાના શરીરમાં પડી. અને તે વાસનાને, કાર્ય સ્વરૂપ બાળકમાં સંક્રમ થઈ જશે. જો આમ થાય તે માતાએ અનુભવેલી વસ્તુનું સ્મરણ ગર્ભસ્થ બાળકને થઈ જવાની આપત્તિ આવશે. માટે વાસના સંક્રમની વાતે કરીને તમે ઉક્ત દોષનું નિવારણ કરી શકતા નથી. [४०४] नोपादानादुपादेय-वासना, स्थैर्यदर्शने ।
करादेरतथात्वेनायोग्यत्वाप्तेरणुस्थितौ ॥२१॥ ભૂતચૈતન્યવાદી -માતાએ અનુભવેલાની વાસનાને સંક્રમ - ૧૩૯. વિ. આવ. ભાષ્ય ગ્લૅ. ૧૫૬૨ની ટીકા.
