________________
૧
આ જ રીતે કિશોર આત્મા પંચવટીના પાવન ઉપવનમાં ક્રૂરતા કરતા યૌવનના આરે કદમ માંડે છે. આમ તે કેટકેટલાંય અન્યના તેડીને એણે પંચવટીમાં વિશ્રામ કર્યું હતેા પરન્તુ ત્યાં પણુ ધણાં ઘણાં અન્યનેા હતાં. એ બન્ધને તેડવાની ઇચ્છા હોવા છતાં એનામાં હજુ હિમ્મત નહેાતી પ્રગટી. એને તે એક દિવસ પ્રગટી ગઈ આત્માની દૃષ્ટિસમક્ષ એક રૂપસુન્દરી આવી. એનું રૂપ ! એ રૂપ જોઈ ને તે। આત્મા રી જ ગયા. આત્માની ચેાપાસ કોઈ અમેય આનન્દની લહેર દોડી ગઈ. આત્માનું યૌવન થનગની ઊઠયું. ના થનગને ? પંચવટીના પાવન ઉપવનનાં શાન્તસરોવરમાં ઊંડી ડૂબકી મારતાં મારતાં લાધેલું આ રૂપરત્ન હતું. આ જ છે રહસ્ય અશાન્તિ વધવાનું, અનુભવાતી જતી શાન્તિ વચ્ચે.
આ રૂપસુન્દરીનું અમૃતદન આત્મા માટે હૃદયવેધી નીવડયું. અહીં આત્મા આવ્યા છે યૌવનના આરે, તે પણ પંચવટીની પરમેશ્વરી ભૂમિમાં, ત્યાં એને આકર્ષીણ ન જાગે એક રૂપસુન્દરીના ? શાન્ત સરાવરની પાવની પાળે સાંપડેલા રૂપમણના?
એ હતી વિરતિ.
નખશિખ અવિકલ સૌન્દની સુરેખ મૂતિ !
અંદમ્ય આકષ ણુની અભિનવ ચન્દ્રકલા !
આવી રૂપરિમા પર કાણુ મુગ્ધ ન થાય ? કેાને આકર્ષીણ ન. જાગે આવી રસમૂર્તિના ? યૌવનને આંગણે ઊભેલા સૌને જાગે. ન. જાગે તે સમજવું કે હજુ એ આત્મા અધ્યાત્મ યૌવનથી ઘણા દૂર છે.
એ રૂપમૃતિ પ્રેમની પ્રતિમા અને રસની સરિતા હતી વિરતિ. એની પારદર્શી આંખામાં અપાર ધાધ વહેતા હતા પ્રેમના, ધ્યાનના. વાણીમાં નરી પધ્યમાધુરી નીતરતી હતી સત્યની. એના કરયુગલની મનેારમ શાભામાં સૌ ઝળકતુ હતુ... અચૌય તુ.... એકેએક અગમાંથી