________________
સભ્યત્વ
૧૮૩ અહીં અન્યોન્યાશ્રયે આવે છે કે જે ચાવી મળે તે તાળું ખૂલે, જે તાળું ખૂલે તે ચાવી મળે...ચાવી તે અંદર રહી ગઈ છે એટલે તાળું ખૂલી શકે તેમ નથી. અને તાળું ન ખૂલે તે ચાવી નીકળી શકે તેમ નથી). - જે સૂત્રમાં શુદ્ધ અહિંસા કહેવામાં આવી હોય તો તે સૂત્રમાં પ્રામાણ્યને સ્વીકાર થાય પણ જો સૂત્રમાં પ્રામાણ્યને (આ સૂત્ર પ્રમાણભૂત છે એ) સ્વીકાર થાય, તે તેમાં કહેલી અહિંસા શુદ્ધ છે એમ કહેવાય. હવે સૂત્ર પ્રમાણભૂત છે એ વાત ત્યારે જ સિદ્ધ થશે જ્યારે એ સૂત્રમાં કહેલી અહિંસા શુદ્ધ સાબિત થશે. અને સૂક્ત અહિંસા શુદ્ધ જ કહી છે એ સાબિતી ત્યારે જ થઈ શકશે જ્યારે તે સૂત્ર પ્રમાણભૂત છે એવું નક્કી થશે.
આમ સૂત્ર પ્રામાણ્યના સ્વીકાર વિના સૂક્ત અહિંસા શુદ્ધ છે એવી પ્રતીતિ નહિ થાય, અને શુદ્ધ અહિંસાની પ્રતીતિ વિના સૂત્ર પ્રામાણ્યનું જ્ઞાન ન થાય, એટલે અન્યોન્યાશ્રય દોષને ભય ઊભે થે. [૩૬] નૈવ, ચહિંસામાં, સામેવસ્થિતા |
तच्छुद्धतावबोधश्च, सम्भवादिविचारणात् ॥११॥
ઉત્તર–આ વાત બરોબર નથી. “અહિંસા એ ધર્મ છે” એ વાતમાં તે સર્વ ધર્મોની એકમતી છે. પરંતુ તે તે ધર્મોએ અહિંસા ધર્મનાં સ્વરૂપનું જે પ્રતિપાદન કર્યું છે તે પ્રતિપાદન તેમણે કહેલી અહિંસામાં શુદ્ધતાની સિદ્ધિ કરી આપનારું બને છે કે નહિ? તે જ નક્કી કરવાનું રહે
