________________
११२
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ વિનાના અનુકમ્પાદિ કાર્યો પ્રતિ સમ્યકત્વ વિનાના ઈચ્છાદિગે કારણ છે અને આસ્તિક્ય સહિતના અનકમ્પાદિ કાર્યો પ્રતિ સમ્યકત્વસહિત ઈચ્છાદિય કારણ છે. સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માને સમ્યકત્વના પાંચ કાર્ય લિંગને લાભ પ્રાપ્તિ) પશ્ચાનુપૂર્વીએ કહ્યો છે એટલે શમ, સંવેગ, નિર્વેદ, અનુકમ્યા અને આસ્તિકામાં સર્વ પ્રથમ તે સમ્યકત્વને આસ્તિક્ય જ પ્રાપ્ત થાય છે. જે આસ્તિક્ય વિના અનકમ્પાદિ ભાવે પ્રાપ્ત થાય છે તેવું સમ્યકવીને ન જ સંભવે. ત્યાં કેવળ ઈચ્છાદિયેગથી માર્ગાનુસારી જીવને જ તે અનકમ્પાદિ ભાવ પ્રાપ્ત થયા છે એમ જ કહેવું જોઈએ.
આમ અનુકમ્પાદિ કાર્યો સમ્યકત્વના અને માર્ગાનુસારીના જુદા જુદા પડી જાય છે માટે કોઈ દોષ રહેતું નથી.૮૪ [२९९] कायोत्सर्गादिसूत्राणां, श्रद्धामेधादिभावतः ।
इच्छादियोगे, साफल्यं, देशसर्वव्रतरपृशाम् ॥३५॥
દેશવિરત કે સર્વવિરત આત્માઓના ઈચ્છાદિયેગમાં સફળતા ત્યારે જ પ્રાપ્ત થાય છે જ્યારે કાર્યોત્સર્ગાદિસૂત્રમાં તેમને શ્રદ્ધા, મેધા, તિ, ધારણું વિગેરે ભાવે હેય છે.
કહેવાનો ભાવ એ છે કે શ્રદ્ધાદિ ભાવ મન્દતીવ્રભાવવાળા અનેકધા હોય છે. જે અનુષ્ઠાનકર્મમાં, અનુષ્ઠાન ઉપર આદર–પ્રીતિ વિગેરે જણાય તે અનુષ્ઠાન કરનારના અંતરમાં શ્રદ્ધાદિભવે છે એમ જરૂર કહી શકાય. અર્થાત્ અનુષ્ઠાન ૮૪. (૧) વિ. વિ. –૧૯–૮.
(૨) ગવિંશિકા –શ્લેક ૮માની ઉપા. જીની ટીકા.
