________________
ગાથા-૨]
–
[૧૩
પ્રગટતા નથી. અર્થાત્ રત્નત્રયની પ્રાપ્તિનો કાળ પણ એક જ હોય છે, તેમાં સમયભેદ હોતો નથી. પંચમકાળમાં મોક્ષપ્રાપ્તિ તો અસંભવ જ છે; કારણ કે આ કાળમાં મોક્ષપ્રાપ્તિનો પુરુષાર્થી જીવ હોવો અસંભવ છે. જોકે આ કાળમાં મોક્ષ પ્રગટવો અસંભવ છે પણ મોક્ષની શ્રદ્ધા કરવી અસંભવ નથી. કારણ કે મોક્ષની શ્રદ્ધાનું બીજું નામ મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ છે. કોઈ કહે કે માત્ર મોક્ષની શ્રદ્ધાને મોક્ષમાર્ગ કેમ કહેવાય? તેને કહે છે કે સાત તત્ત્વમાં મોક્ષ ૭માં ક્રમે છે. તેથી ૭માં જેને મોક્ષતત્ત્વની શ્રદ્ધા હોય તેને મોક્ષ સિવાયના પ્રથમ ૬ તત્ત્વની પણ શ્રદ્ધા હોય જ. આમ, સાત તત્ત્વની સાચી શ્રદ્ધા જ મોક્ષમાર્ગ છે. આત્મતત્વની ઉપલબ્ધિરૂપ મોક્ષમાર્ગ આ કાળમાં અત્યંત દુર્લભ હોવાનો અર્થ એ છે કે, પોતાને આત્મજ્ઞાની કહેવાવાળા ગલી-ગલીમાં મળશે. પણ હકીકતમાં જે આત્મજ્ઞાની છે કે મળવા તો ખૂબજ દુર્લભ છે. એવા કેટલાય લોકો મને કહે છે કે, “મને આત્મજ્ઞાન થઈ ગયું છે, મોક્ષમાર્ગ મળી ગયો છે. હવે તમે મને બતાવો કે મારે શું કરવું ?”
જ્ઞાની કહે છે કે, “જેને મોક્ષમાર્ગ મળ્યો હોય તેને એવો સવાલ જ ન થાય કે હવે મારે શું કરવું? કારણ કે મોક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ તો કર્તુત્વબુદ્ધિ બંધ કરવાથી થાય છે? જેને મોક્ષમાર્ગ પ્રગટે છે, તેને મોક્ષ સુધીનો રસ્તો ચોખ્ખો દેખાય છે. તેથી મોક્ષમાર્ગ એવો સવાલ ન કરે કે હવે મારે શું કરવું?” આ કાળમાં દરેક વ્યક્તિ પોતાની મતિ કલ્પનાથી મોક્ષમાર્ગનો નિર્ધાર કરે છે, પણ સદ્ગુરુના વચનોને લક્ષ્યમાં લેતો નથી; તેથી સાચો મોક્ષમાર્ગ પામતો નથી. સાચો
