________________
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
સાધુ દ્વારા લખાયેલા ગ્રંથોને જ શાસ્ત્ર કહેવાય, ગૃહસ્થની રચનાને શાસ્ત્ર ન કહી શકાય. પરંતુ તેમનો એ તર્ક યોગ્ય નથી. કારણ કે જિનાગમ તો સમ્યજ્ઞાનના આધાર પર રચાયેલું છે. સમ્યજ્ઞાન જ પ્રમાણ છે. મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાન પણ પ્રમાણજ્ઞાન હોવાથી સમ્યગ્દી ગૃહસ્થના ગ્રંથને પણ શાસ્ત્ર કહેવામાં કોઈ દોષ નથી. શ્રુતના બે પ્રકાર હોય છે. (૧) ભાવથુત તથા (૨) દ્રવ્યશ્રુત ભાવક્રુત જ્ઞાનરૂપ હોય છે, જ્યારે દ્રવ્યત વચનરૂપ હોય છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી પહેલાં પણ એવા અનેક ગૃહસ્થ સમ્યગ્દષ્ટી થઈ ગયા છે, જેમના શાસ્ત્ર આજે પણ આપણી પાસે ઉપલબ્ધ છે. આત્મજ્ઞાની ગૃહસ્થ પંડિત શ્રી ટોડરમલજી દ્વારા રચિત મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશક, પંડિત શ્રી દોલતરામજી દ્વારા રચિત છ ઢાળા તથા પંડિત શ્રી બનારસીદાસજી દ્વારા રચિત નાટક સમયસાર વગેરે અનેક સમ્યગ્દષ્ટીના અનેકાનેક ગ્રંથોને શાસ્ત્રનું નામ પ્રાપ્ત થયું છે. તેથી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી દ્વારા રચિત આ ગ્રંથનું આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર નામકરણ યોગ્ય જ છે.
આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્રમાં આત્માની અનુભૂતિ થવાને જ આત્માની સિદ્ધિ કહી છે. આત્મા તો સ્વયંસિદ્ધ જ છે. સ્વયંસિદ્ધ આત્માની સિદ્ધિ કરવાનો અર્થ એ છે કે, આત્માને દ્રષ્ટિમાં લેવો, આત્માને જ્ઞાનમાં અનુભવવો તથા આત્મામાં જ લીન થવું.
તેમ છતાં આત્માનુભવ થયા પહેલાં દરેક જીવ સર્વપ્રથમ સાચા દેવ-શાસ્ત્ર–ગુરુના નિમિત્તથી આત્મા તથા અનાત્મા એટલે આત્મા સિવાય સમસ્ત જગતનું સ્વરૂપ જાણે છે અને બુદ્ધિગમ્ય નિર્ણય પણ