________________
આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
कहान राज को कर नमन, करुं महान यह काज । आत्महित की प्राप्तिहेतु, मंगलमय सुख साज ।।
આત્મસિદ્ધિ એટલે આત્માની સિદ્ધિ, શુદ્ધાત્માની પ્રાપ્તિ તથા લોકાગ્ર શિખરે પરમપદે સ્વપદે સિદ્ધપદે સાદિ-અનંત સ્થિતિ. (૧)
-
આત્મા છે, (૨) આત્મા નિત્ય છે, (૩) આત્મા કર્મનો કર્તા છે, (૪) આત્મા કર્મનો ભોક્તા છે, (૫) આત્માનો મોક્ષ છે, (૬) આત્માના મોક્ષનો ઉપાય છે. આ ષડ્થાનકની વિષદ્ વિચારણા એટલે જ આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર. ‘આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર' પદ્યરચનાના રચયિતા વર્તમાનયુગના સુપ્રસિદ્ધ અને સુપ્રતિષ્ઠિત આત્મચિંતક શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી છે.
પ્રથમ ૪૨ ગાથામાં મંગલાચરણ, સદ્ગુરુ, મતાર્થી તથા આત્માર્થીના લક્ષણો બતાવીને પછી અંતિમ ૧૦૦ ગાથામાં શિષ્યની શંકાના સમાધાનરૂપે ઉપરોક્ત છ પદનું વિવેચન કર્યું છે.
પોતે પોતાને જાણે કે બીજો પોતાને જાણે તેમાં આત્માની પ્રસિદ્ધિ નથી. આત્મસિદ્ધિ એટલે આત્મપ્રસિદ્ધિ અથવા આત્મખ્યાતિ.
આત્મસિદ્ધિ એટલે આત્મપ્રાપ્તિ. આત્મા એટલે હું પોતે. પોતાની ઓળખાણ કરાવતું શાસ્ત્ર એટલે આત્મસિદ્ધિ શાસ્ત્ર. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી દ્વારા રચિત આ ગ્રંથને શાસ્ત્ર કહેવાય કે નહિ, એવો સંશય ઉત્પન્ન કરી અનેક લોકો એવા તર્ક આપે છે કે આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અથવા