________________
૨૩૬]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
કર્તા આત્મા હોય તો આત્માને કર્મનો કર્તા નિત્ય કહેવો જોઈએ. તથા જો આત્મા નિત્ય કર્મનો કર્તા હોય તો, આત્માનું કર્મ રહિત થવું એટલે કે મોક્ષમાર્ગ સંભવ નથી. જો કોઈ ભૂલ પોતે કરેલી હોય તો તે ભૂલને દૂર પણ પોતાના વડે જ કરી શકાશે; પરંતુ જે કર્મબંધનરૂપ ભૂલનો કર્તા આત્મા નથી તો, કર્મ બંધન રહિત થવું એ પણ આત્માને આધીન નથી.
આશય એ છે કે બે દેશ પર થઈ રહેલી લડાઈને ટેલિવિઝનમાં જોઈને આપણે તેના પર કષાય ન કરવો જોઈએ, કારણ કે તે લડાઈ આપણે તો કરતા નથી. તેથી આપણા ગમે તેટલાકષાયભાવ કરવાથી તે લડાઈ રોકાઈ જશે નહિ. ફિલ્મમાં જેટલા પણ લડાઈના, અપહરણના, બળાત્કારના ચિત્રો બતાવવામાં આવે છે, તે વાસ્તવિક હોતા નથી. તે તો નાટક છે. કારણ કે વાસ્તવમાં લડાઈ, અપહરણ બળાત્કાર વગેરે હીન કાર્ય કરનાર, ક્યારેય તેની ફિલ્મ બનાવતા નથી. તેથી તે ફિલ્મ દેખીને કષાય ન કરવો એ જ દુઃખી નહિ થવાનો ઉપાય છે.
આશય એ છે કે, જો તમે કોઈ કાર્યના કર્તા બનો તો તમે તે કાર્યના અકર્તા પણ બની શકો. ખરેખર અકર્તા થવાનો ઉપદેશ પણ તેને જ આપવામાં આવે છે, જે કાર્યનો કર્તા હોય છે. કોઈ વિશેષ પ્રસંગોમાં વ્યવસ્થાની દેખરેખ માટે કાર્યકર્તા નીમવામાં આવે છે અને કાર્યક્રમ સંબંધી સલાહ, સૂચન વગેરે પણ તેજ કાર્યકર્તાને આપવામાં આવે છે. પરંતુ જે વ્યક્તિનું, તે કાર્યમાં કંઈ ચાલતું જ ન હોય તેને કોઈ સલાહ પણ આપતું નથી, એટલું જ નહિ તેની સાથે
