________________
૧૦૨]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
તથા તેને જ સદ્ગુરુ માનીને, ફુગુરુને આધીન થઈ જાય છે. સદ્ગુરુની દૃષ્ટિમાં કોઈપણ જીવ નાનો-મોટો નહિ હોવાથી, તેમની દૃષ્ટિમાં ધનવાન કે ગરીબનો ભેદ ન હોય, તે સ્વાભાવિક જ છે. સદ્ગુરુ તેને કહેવાય કે, જે પોતાનું હિત છોડી બીજાનું હિત કરવા ન જાય. સદ્ગુરુ પોતાની નિર્વિકલ્પદશા છોડીને કરોડપતિ આવે તો પણ આશીર્વાદ આપતા નથી, માંગલિક સંભળાવતા નથી. કરોડપતિ તો શું ? છ ખંડનો ધણી ચક્રવર્તી પણ જો સદ્ગુરુના ચરણોમાં મસ્તક ઝુકાવે તો પણ તેમને ‘તથાસ્તુ’ કહેવાનો વિકલ્પ ઉઠતો નથી કારણ કે, સદ્ગુરુ કોઈને સંયોગોને લીધે વધુ અને કોઈને ઓછું માન આપતા નથી. તેમની દૃષ્ટિમાં તો દરેક જીવ શુદ્ધાત્મા છે.
કોઈ ચાર પુરુષમાં ત્રણ પુરુષ જ્ઞાની હોય અને એક પુરુષ અજ્ઞાની હોય તો, માની મતાર્થી અજ્ઞાનીનો સંગ કરે છે કારણ કે, જ્યારે પહેલા ત્રણ પુરુષને એક પછી એક નમસ્કાર કર્યા, પણ તેઓ જ્ઞાની હોવાથી પોતાનામાં લીન હોવાથી, તેમણે આ જીવ તરફ દ્રષ્ટિ પણ ન કરી. તેથી અભિમાની મતાર્થીએ એવી ધારણા બાંધી કે, આ પ્રથમ ત્રણમાંથી કોઈ જ્ઞાની નથી કારણ કે તેઓ શિષ્યનું ધ્યાન પણ રાખતા નથી, આશીર્વાદ પણ આપતા નથી. પરંતુ જ્યારે ચોથા ક્રમે બેઠેલા પુરુષને નમસ્કાર કર્યા, તો તેમણે તે મતાર્થીની આગતા-સ્વાગતા કરી, ખબર અંતર પૂછ્યા, થોડું મીઠું મીઠું બોલીને વખાણ પણ કર્યા; તેથી આ અભિમાની એમ સમજી બેઠો કે, આ જ સદ્ગુરુ છે કારણ કે મારો ઘણો ખ્યાલ રાખે છે. ખરેખર તો તે કુગુરુ છે, શિષ્યની રાહ જ દેખતા હોય છે; તેથી