________________
૧૦૦]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
કહ્યું કારણ કે કોઈ શરીર શાંત હોતું નથી. શાંત સ્વભાવી આત્મા
જ્યારે પર્યાયમાં પણ શાંત થાય છે એટલે કે પૂર્ણ વીતરાગી અને સર્વશ થાય છે, ત્યારે તેના શરીરને પણ વ્યવહારથી શાંત કહેવાય છે. જેવી રીતે ધનવાન પુરુષ જે કપડાં પહેરે તેને કિંમતી જ કહેવાય છે, ભલે ફાટેલાં કપડાં પહેરે તો પણ તેને ફેશન જ કહેવાય છે, તેવી રીતે વીતરાગી દેવના સંયોગમાં જે પણ પરમાણું આવે છે, તે શાંત પરમાણું પણ શાંત કહેવાય છે.
એટલું જ નહિ, સમવસરણ વગેરે સંયોગ પણ પુણ્યના પ્રતાપે હોય છે. પુણ્યોદય પૂરો થઈ જતા સમવસરણ વિખરી જાય છે. જેવી રીતે અજ્ઞાનીનો પુણ્યોદય ખાલી થઈ જતાં મહેલ છૂટી જાય છે, તેમ તીર્થંકર પ્રભુને પુણ્યોદય સમાપ્ત થઈ જતાં જિનદેહ અને સમવસરણ વગેરે સાધનો છૂટી જાય છે તેથી જિનદેહકે સમવસરણ ભગવાનની મહાનતાનું કારણ નથી. હા, એ જરૂર છે કે તીર્થકરના બાહ્ય ઐશ્વર્યને કારણે જીવો આકર્ષાય ને એમના નિમિત્તને પામી તત્સમયની યોગ્યતાએ સમકિત, વિરતિ આદિ પામે છે.
આમ, બહીરાત્મા જિનદેવના સંયોગોને જ દેખીને તેનાથી જ પ્રભાવિત થઈ જાય છે તેથી સત્ય સ્વરૂપને નહિ સમજતો થકો મિથ્યાદિષ્ટી જ રહે છે. બાકી પ્રભાવથી પ્રભાવિત જીવ, જિનદેવના ઉપનિષદને પામીને પ્રભાવના મૂળ સ્વભાવને સમજે છે તેથી તે પોતે પણ સ્વભાવમાં આવે છે.
