________________
ગાથા-૨૪].
[૯૭
છે પણ, જ્યાં સુધી પોતાને આત્મા નહિ માને ત્યાં સુધી તે અજ્ઞાની જ છે. ગૃહસ્થ દશામાં પોતાને વેપાર, દુકાન, ઘર વગેરેનો કર્તા માનતો હતો અને હવે પોતાને પ્રવચન વગેરે ઉપદેશક્રિયાનો અને ઉપવાસ વગેરે વ્રતોનો કર્તા માને છે. પરંતુ હું અકર્તૃત્વ સ્વભાવી છું એવો તે અનુભવ કરતો નથી. આમ બાહ્ય ત્યાગ હોવા છતાં પણ આત્મજ્ઞાન નહિ હોવાથી અજ્ઞાની જ રહે છે. મતાર્થી જીવ પરંપરાથી ચાલતા આવતા ગુરુને જ સાચા ગુરુ તરીકે માને છે. પોતાનાં માતા-પિતા આત્મજ્ઞાની તો ન હતાં, તેથી ગુરુને ઓળખવામાં તેમની ભૂલ થઈ હોય એમ બની શકે. તેમ નહીં વિચારી સાચા ગુરુની શોધ કરતો નથી અને કુળપરંપરાથી મનાતા ગુરુને સાચા માનીને તેમાં સમર્પિત થઈ જાય છે જેના કારણે તે સાચા ગુરુને પામતો નથી. • પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી ભાવોદ્દઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
જેને સાચું જ્ઞાન નથી પણ જેનો બાહ્યત્યાગ-વૈરાગ્ય દેખાય તેવાને લોકો સાચા ગુરુ માને છે; કારણ કે જગતના લોકો બાહ્યદૃષ્ટિથી જોનાર છે. કોઈને ખૂબ આકરી કષ્ટક્રિયા દેખાય તો કહે અહો ! તપ કેટલા કરે છે ! વસ્ત્ર ઓછાં વાપરે છે ! વળી કોઈ પાશેર શીંગથી નભાવે તો તેનો મહિમા લાવી ગાણાં ગાય. વળી કોઈ નગ્ન હોય, કોઈ તપેલા પતરા ઉપર ત્રણ કલાક તપતો હોય કે બ્રહ્મચર્ય જેવું કોઈ દેખાતું હોય તેને દેખીને વાહ ! વાહ ! કરી બેસે, અને વિનય કર્યા કરે કે અહો ! તમે ભારે ત્યાગી છો. જગતમાં
