________________
અહને ઓળખે અહં અને સહંની વચ્ચે નાખું છે. નાહં થયા વિના સેહેની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી. કાળની અસર જેના પર ન થાય એવું આત્માનું સ્વરૂપ તે સેહે છે.
આવા માનવીને પછી માનસિક શ્રમ પજવી શક્તિ નથી; પછી ભલે તે અનેકવિધ પ્રવૃત્તિ કરે, પણ અહં ગયું એટલે વલણ બદલાયું. એને પછી કામમાં નિષ્ફળતા મળે તેય નિરાશા ન આવે. નિષ્ફળતા મળવી કુદરતના હાથની વાત છે. નિરાશ થઈ નિર્માલ્ય ન થવું તે માણસના હાથની વાત છે.
અહં એ રેગ છે. આ રોગ જતાં કષ્ટ આવે તે કાયરતા ન આવે; નિષ્ફળતા મળે તે પણ નિર્માલ્યતા ન આવે; મતભેદ થાય તે પણ મને ભેદ ન થાય.
અદૃનું સ્વરૂપ હવે તમને સમજાઈ જવું જોઈએ. અહં એટલે જે નથી છતાં અનુભવાય છે. અહંથી મુક્ત થવા દૃઢ સંસ્કાર દ્વારા નાન+અટું–હું આ દેહ નથી–ની સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. રણમાં ગમે તેટલી ઝડપી દેટ મારે તમને સરેવર કે પાણી મળવાનું જ નથી; પાણી માટે ગામ તરફ વળવું જોઈએ. ત્યાં ભલેને સરેવર ન દેખાય; પણ પાણીને લેટો જરૂર મળી રહેશે.
નાë દ્વારા નમ્રતા આવવા માંડે છે, અને નમ્રતા દ્વારા પૂર્ણતા પ્રાપ્ત થાય છે. બાળક નમ્ર છે એટલે જ એ સૌને પ્રિય લાગે છે. બાળકને બધાં જ બેલાવે છે, બધાને જ આળકે ગમે છે. આપણે સૌને ગમતાં નથી એનું કારણ અન્ય કોઈ નહિ પણ આપણામાં રહેલું મોટું અહં છે. લઘુતામાં પ્રભુતા છે. હુ કંઈક છું એવું અભિમાન એ જ