________________
૪૮
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ
સહન કરી લેવું, એવા નિર્ણય તેમણે કર્યા હતા અને એ રીતે ઘરના કારભાર ચાલી રહ્યો હતા. એવામાં આ ઘટના બની, એટલે તેમની વિમાસણના પાર રહ્યો નહિ.
મનુષ્ય પર વીતે છે, ત્યારે ચારે બાજુથી વીતે છે,’ એવી એક ઉક્તિ પ્રચલિત છે. શ્રી મણિબહેનની બાબતમાં આ ઉક્તિ સાચી પડી. શ્રી ટાકરશીભાઈ ના ખરખરા કરવા. ગામેાગામના સાથે આવવા લાગ્યા, તેમને માટે રસોડુ ચલાવવું પડયું અને તે વખતના રિવાજ મુજબ સહુને ઘીમાં મેળેલી રાટલીએ પીરસવી પડી. આ · વ્યવહાર લગભગ એક મહિના સુધી ચાલ્યા, તેના ખર્ચ લગભગ રૂપિયા અઢીસા આવ્યા, એટલે પાસેના પૈસા વપરાઈ ગયા. અને બાકીના ખર્ચે પૂરા ફરવા માટે તેમને પાતાનાં સાનાનાં ઘરેણાં વેચવા પડયાં.
6
અહી એટલે સ્પષ્ટતા કહી દઉં કે શ્રી ટાકરશીભાઈની. સ્થિતિ સામાન્ય હોવાને લીધે શ્રી મણિબહેન પાસે એક મંગલસૂત્ર, એ સાનાની બંગડીઓ તથા કાનનાં વૈળિયાં. એટલાં જ સાનાનાં ઘરેણાં હતાં અને તે વખતના ૧૨. રૂપિયાના તાલાના ભાવે તેની કિંમત રૂપિયા દોઢસાથી. ખસેા જેટલી હતી. તાત્પર્ય કે સાથ-સથવારાના ખર્ચે પૂરે કરવા માટે તેમની પાસેનાં તમામ ઘરેણાં વેચવા પડયાં હતાં. લાકરિવાજના પાલન માટે તેમને કેટલું* બધુ* સહન કરવું પડયું હતુ, તે આ પરથી સમજી શકાશે.
.
