________________
૨૪૨
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ - આ ગ્રંથના બીજા ખંડને તેમણે જીવોનું વર્ગીકરણ
એવું નામ આપેલું છે અને તેમાં જીવરાશિના વર્ગો, અને પટાવર્ગો દર્શાવતાં જે શબ્દોના અર્થ સંદિગ્ધ લાગ્યા, તેનું નિરાકરણ તેમણે નિઘંટુ તથા અન્ય કોને આશ્રય લઈને કરેલું છે તથા જે જીવને–વસ્તુનો પરિચય આપવા જે લાગે, તેને પરિચય પણ અન્ય અનેક શાસ્ત્રોને આધાર લઈને આપેલ છે. તેના પરથી આ કાર્ય કેટલું શ્રમસાધ્ય હશે, તેને ખ્યાલ આવી શકે એમ છે.
આ ગ્રંથના ત્રીજા ખંડને “પંચદ્વાર” એવું નામ આપેલું છે અને તેમાં જીનાં શરીર, આયુષ્ય, સ્વકીયસ્થિતિ, પ્રાણ અને યોનિ એ પંચદ્વારની રજૂઆત કરવામાં આવી છે.
આ ગ્રંથ પાઠ્યપુસ્તકરૂપ હોઈ તેનું સંશોધન પ. પૂ. આ. શ્રી વિધર્મધુરંધરસૂરિજી મ., પ. પૂ. અ. શ્રી વિજયકીર્તિચંદ્રસૂરિજી મ., પ. પૂ. મુ. શ્રી મહાપ્રભવિજયજી મ. તથા પ. પૂ. મુનિશ્રી ધર્મનંદવિજયજી મ. પાસે કરાવવામાં આવ્યું હતું. તેની પ્રસ્તાવના શ્રી ફત્તેચંદ ઝવેરચંદ શાહ તથા શ્રી મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતાએ સંયુક્તપણે લખી હતી. વળી આ ગ્રંથને જરૂરી ચિત્રોથી સુશોભિત કરતાં તેની ઉપયોગિતામાં ઘણું વધારો થયો હતે. વિદ્વાને અને વિચારકોની ખૂબ પ્રશંસા પામેલે આ ગ્રંથ બીજી આવૃત્તિ પછી હાલ અપ્રાપ્ય બને છે. "
