________________
શ્રી ધીરજલાલ શાહ
२४१. સંતોષી શકે એવી નથી. આ ટીકાને આધારે વર્તમાન કાલે જે પાઠ્યપુસ્તક રચાયાં છે, તે પણ લગભગ એવાં જ છે, તેથી વિવિચાર–પ્રકરણ પર એક વિસ્તૃત વિશદ ટીકા રચવાની જરૂર જણાતાં શ્રી ધીરજલાલભાઈએ એ દિશામાં એક સબલ પ્રયાસ કર્યો. તેના પરિણામે જીવવિચારપ્રકાશિકા યાને જૈન ધર્મનું પ્રાણુવિજ્ઞાન એ. ગ્રંથ અસ્તિત્વમાં આવ્યા.
આ ગ્રંથ શ્રી ધીરજલાલભાઈના પ્રૌઢ પાંડિત્યનું પ્રમાણ પૂરું પાડે છે. તેમણે આ ગ્રંથના “ભૂમિકા' નામના પ્રથમ ખંડમાં નીચે પ્રમાણે નવ પ્રકરણો લખ્યાં છે.
(૧) આમુખ (૨) આગમ સાહિત્ય અને પ્રકરણગ્રંથો (૩) દ્રવ્યાનુયોગની મહત્તા (૪) જીવનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ (૫) વિજ્ઞાન શું કહે છે? (૬) જીવવિચાર અંગે કિંચિત (૭) જીવવિચાર-પ્રકરણના નિર્માતા (૮). પ્રસ્તુત પ્રકરણ પર વૃત્તિઓ વગેરે (૯) અર્થપદ્ધતિ
અસાધારણ વિદ્વત્તા સિવાય આ પ્રકરણે લખી શકાય એવાં નથી. તેમણે વિદ્વાન શું કહે છે?” એ પ્રકરણમાં જીવ કે આત્મતત્વને સ્વીકાર કરનારા કેટલાક આધુનિક વિદ્વાનેના અભિપ્રાય ટાંક્યા છે. તે એમને વર્તમાન વિજ્ઞાન સંબંધી ઊંડે અભ્યાસ સૂચવે છે.
