________________
શ્રી ધીરજલાલ શાહ
૧૫૭ સુંદરતા સુરક્ષિત રહેવા માટે જ જાણે ઢંકાઈ ગઈ. કાલાંતરે “એક અંગ્રેજી લશ્કરી અમલદારના પરિભ્રમણમાંથી એકાએક ” આ કલાને વાર આપણી પ્રજાને જાણે પુનરપિ પ્રાપ્ત થયું. - "
અજન્તા યાત્રી” નામક આ ખંડકાવ્ય પ્રગટ થયું, તેના પ્રવેશમાં શ્રી રતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદીએ આ કવિતાની, સંસ્કૃતિની અને બૌદ્ધકાલીન કલાપ્રાગટયની તવારીખ ખૂબીઓ સુપેરે સમજાવી છે.આ પ્રવેશક પોતેજ શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહના કાવ્યસર્જનની કેવી પ્રતિભા છે, તે દર્શાવી દે છે. અને ખરેખર, “અજન્તા યાત્રી” એ ખંડકાવ્યના . પ્રકારનું નાધપાત્ર અર્પણ છે. છંદ પરનું પ્રભુત્વ, છંદ દ્વારા ભાવ પ્રમાણે નિરૂપણ એ બધું શ્રી ધીરજલાલ ટેકરશી શાહના અભ્યાસને પરિચય કરાવે છે. “અજન્તાને યાત્રી” એ તેમનું ઉત્તમ સર્જન છે. એમાં શબ્દચિત્ર, અને ભાવચિત્રોને સુભગ સંગમ છે. અજંતા અજાણ્યા બૌદ્ધકાલીન શિલ્પીઓએ જે કલા કંડારી, જે શૈલી પ્રગટ કરી, જે સમર્પણ કર્યું, તે બધું શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહે પોતાના શબ્દશિપમાં પ્રગટ કર્યું છે. આ ગુજરાતી કાવ્યને સંસ્કૃતમાં અનુવાદ પણ પ્રગટ થયેલ છે. અજંતાના શિલ્પો જોઈને એક મુસ્લિમ કયુરેટરે એક ગઝલ લખી હતી. તે ગઝલે પૂરી તે યાદ નથી, પણ આ શિલ્પકારોને અંજલિ આપતાં લખેલી છેલ્લી પંક્તિ આજેય યાદ છે. તેણે એ શિ૯૫કારો. માટે કહ્યું કે “જિયે ભી કામ કે લિયે, મરે ભી કામ કે
