________________
૧૦૨
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ આવ્યા. પરંતુ તેમણે હજી સુધી છાપખાનું જોયું ન હતું, જેવા પ્રસંગ જ આવ્યો ન હતો, એટલે કયાં જવું ? શું કરવું? પુસ્તિકાનો છપાઈખર્ચ કેટલે આવશે? વગેરે બાબત અંગે મનમાં ભાંજગડ થવા લાગી. છેવટે પુસ્કિતકાનું લખાણ લઈ, કબાટમાં પડેલા પચાશ રૂપિયા ગજવામાં ઘાલી, તેઓ છાપખાનાની શોધમાં નીકળી પડ્યા અને પાનકેર નાકા–પરમશાહને રોજા નજીક એક છાપખાનાનું બોર્ડ વાંચી તેમાં દાખલ થયા તેમણે પ્રેસમાલિકને જણાવ્યું કે “મારે એક પુરિતકા છપાવવી છે, એટલે અહીં આવ્યા છું.” પ્રેસમાલિકે તેમને સત્કાર કર્યો અને પુરિતકાનું લખાણ. જોયા પછી પૂછ્યું કે તમારે એ કઈ સાઈઝમાં છપાવવી છે? રોલમાં? કાઉનમાં? કે ડેમમાં ?
શ્રી ધીરજલાલભાઈએ કહ્યું : “તમારા છાપખાનાન આ પારિભાષિક શબ્દોથી હું પરિચિત નથી. તમે મને વિવિધ કદનાં પુસ્તકો બતાવો, એટલે જોઈને કહું કે મારે મારી પુસ્તિકા કઈ સાઈઝમાં છપાવવી છે. પ્રેસમાલિકે તેમને વિવિધ કદનાં પુસ્તકો બતાવ્યાં, એટલે શ્રી ધીરજલાલભાઈ એ તેમાંની એક સાઈઝ પસંદ કરી. પ્રેસમાલિકે કહ્યું : “આને કાઉન સાઈઝ કહેવાય. આજ કાલ બધા આની જ પસંદગી કરે છે, એટલે તમારી પસંદગી બરાબર છે. •
પછી તેને ભાવ પૂછી, કાગળને નમૂને જોઈ ૧૦૦૦ નકલની વરદી આપી અને તેના ખર્ચને રૂપિયા પચાશ. રોકડા ચૂકવી આપ્યા. પછી તેમણે પ્રેસમાલિકને પૂછ્યું કે,
