________________
અનામત બેઠો-બંધારણની જોગવાઈ
૧૬૯ તે મેટી બહુમતી પ્રજા ગરીબ છે. ધ્યેય છે equality of status and opportunity ,, economic equality ને નહિ. અલબત્ત, સામાજિક અને શિક્ષણનું પછાતપણું જાય તે આર્થિક સ્થિતિ સુધરે, પણ સામાજિક રીતે અને શિક્ષણમાં સામાન્ય રીતે પછાત ન હોય એવા મધ્યમ વર્ગની આર્થિક સ્થિતિ આપોઆપ સુધરતી નથી.
આવું રક્ષણ આપ્યા પછી તે કાયમનું થઈ જાય તે સંભવ છે.
Backwardness has a tendency to perpetuate itself and it becomes a vested interest.
એક વગને પછાત ગણીએ તો તેનાં બધાં માણસો ગરીબ હોય તેમ નથી. પાંચ ટકા સુખી પણ હોય. રક્ષણને લાભ આ પાંચ ટકા લઈ જાય. બીજ એમ જ રહી જાય. *
આવું રક્ષણ ધીમે ધીમે ઓછું થવું જોઈએ. ઓછું કરવા જતાં વિરોધ અને સંઘર્ષ થાય..
માન્યતા એમ હતી કે ર૦/૩૦ વર્ષના ગાળા પછી આવા રક્ષણની જરૂર નહિ રહે. આ માન્યતા ખોટી પડી છે. .
“ લોકસભા અને વિધાનસભાની અનામત બેઠકે ૧૦ વર્ષ આપી હતી. તેનાં ૨૦, ૩૦, અને હવે ૪૦ વર્ષ થયાં તેને રદ કરવી મુશ્કેલ છે, પણ તેને લાભ તે વર્ગોના ૫-૧૬ ટકાને જ મળે છે. - જગજીવનરામ, પહાડિયા, અંયાહ, મકવાણું, તેમને અને તેમનાં સંતાનોને પછાત શા માટે ગણવા?
છતાં તેમના વગના ૯૦૯૫ ટકા પછાત છે જ. આ પ્રકન કેટલે જટિલ છે તે બતાવવા પૂરતું આટલું લખ્યું છે. તેનાં ઘણાં પાસાં છે, આંટીઘૂંટી છે. પરિણામે ઘણા કેસ થયા છે. સુપ્રિમ કેટને ઘણા ચુકાદાઓ છે અને તે બધા સુસંગત જ છે તેમ નથી.
અહીં બે દાખલા આપીશ એક શિક્ષણને અને બીજે સરકારી નોકરીને.
જુલાઈ ૧૯૫૮માં કર્ણાટક સરકારે હુકમ બહાર પાડ્યો કે બ્રાહ્મણો સિવાય બધી કોમોને પછાત ગણવામાં આવશે અને તેમને માટે શિક્ષણસંસ્થાઓમાં ૭૫ ટકા બેઠકે અનામત રાખી. તેમાં અનુસૂચિત જાતિઓ માટે ૧૫ ટકા,
