________________
૧૦૨
તરવવિચાર અને અભિવંદના માનવજીવન સુખમય કેમ થાય તેને માર્ગ ચીંધ્યો. માણસાઈ, દયા, અહિંસા, અને પ્રેમને ધર્મ સમજાવ્યા. પથ્થરની મૂર્તિઓની પૂજાથી કે તીર્થયાત્રાઓ કરવાથી ધર્મ નથી થતો. પંઢરપુર જેવા પવિત્ર ધામની યાત્રાએ ગયા, છતાં મંદિરમાં પ્રવેશ ન કર્યો. વિઠોબાના દર્શન કર્યા, પણ બહાર ઝાડુ લઈ સાફસૂફ ફરી. બાબાએ ગરીબ અને અભણ લોકોને અંધશ્રદ્ધા તથા બેટા રીત-રિવાજોમાંથી તેમજ અનિષ્ટ પરંપરાઓ અને માન્યતાઓમાંથી મુક્ત કર્યા. ભૂખ્યાને અન્ન, ઘરબારવિહોણને આશરો અને નિર્વસ્ત્રને વસ્ત્ર આપ્યાં. પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યે દયાભાવ દાખવ્યા. દારૂમાંસમાંથી વ્યસનમુક્તિ કરાવી, અyશ્યતાનિવારણને ઉપદેશ આપ્યો અને દેવદેવીઓને ધરાતા પશુબલિને સખત વિરોધ કર્યો. શરીરશ્રમ, અત્યંત સાદાઈ અને ઈશ્વરભક્તિની પ્રેરણા આપી.
ગાડગે મિશનનાં અનેક વૃદ્ધાશ્રમ, અન્નક્ષેત્રો, છોકરા-છોકરીઓ માટે છાત્રાલય, પ્રાથમિક, આધ્યાત્મિક અને બેઝિક શાળાઓ, ધર્મશાળાઓ વગેરે સંસ્થાઓ ચાલે છે.
• તા. ૨૦ ડિસેમ્બર, ૧૯૫૬ ના જ બાબાનું અવસાન થયું.
ગાડગે મહારાજના જીવનની આ ટૂંકી નેધ. તા. ૮-૧૧-૧૯૫૬ ને દિવસે વાંદરા પોલીસ સ્ટેશન ખાતે સત્યનારાયણની પૂજા યોજાયેલ હતી. બાબાની તબિયત નરમ હતી. ઘણા આગ્રહથી બાબાએ કીર્તન કર્યું. તે પ્રવચનને સાર લકરાજ્યના જાન્યુઆરીના અંકમાં પ્રકટ થયો હતો. તે
તે વાંચી હું પ્રભાવિત થયો. આ એક જ પ્રવચનમાં તેમના જીવનની અને ઉપદેશની સારી ઝાંખી થાય છે. ભાષા સંસ્કારી ન કહેવાય, પણ હૃદયસોંસરી ઊતરી જાય એવી તળપદી અને અનુભવની.
તા. ૧૬-૨-૭૯
