________________
સંત ગાડગે મહારાજ
સંત ગાડગે મહારાજને નામે મહારાષ્ટ્રમાં વિખ્યાત થયા તેમનું મૂળ નામ ડબુજી હતુંઅમરાવતી જિલ્લાના શણગાંવમાં ૨૦ ફેબ્રુઆરી, ૧૮૭૬ને દિને, પરીટ (બી) કુટુંબમાં તેમને જન્મ થયો હતો. નાની વયે પિતા ગુજરી જતાં, મા તેમને લઈ પિયર ગયાં. મોસાળમાં ઢોર ચારવા, ખેતીનું કામ કરવું, એવી મજૂરી કરતાં સાવ નિરક્ષર રહ્યાં. કુટુંબમાં સારેનરએ પ્રસંગે દેવદેવીઓને કૂકડા-બકરા ચડાવવા, માંસ-મદિરાનું નિવૈદ્ય ધરવું, સગા-વહાલાંઓને આવા પદાર્થોનું સેવન કરાવવું વગેરે રિવાજો હતા. ગરીબાઈ છતાં લગ્ન થયા. લગભગ ૩૦ વર્ષની વયે ગૃહત્યાગ કર્યો. બાર વર્ષ પરિભ્રમણ કર્યું. આ સાધક અવસ્થામાં અવધૂત પડે રહેતા ચીંથરેહાલ વસ્ત્રો પહેરે. લેકે પાગલ ગણતા. આ પરિભ્રમણ દરમિયાન ઘણે અનુભવ થયો. ઊંચનીચેની ખાઈ કેટલી ઊંડી ને પહોળી છે તે જોવું, ગરીબને હડધૂત થતાં દીઠાં, અસપૃશ્યતાને વળગાડ કેટલો ભયંકર છે તેની પ્રતીતિ થઈ. શોપણે ઘેર ઘાલ્યું છે તે અનુભવ્યું. નિરક્ષરતાને કારણે સમાજના નીચલા થરની શી અવગતિ થાય છે તે જોયું. દારૂ, પશુબલિ, માંસાહાર વગેરે અનિષ્ટથી લોકોનાં જીવન બરબાદ થતાં જોયાં.
આ અનુભવમાંથી તેમના સેવાકાર્યને જન્મ થયો અને ગાડગે મિશનની સ્થાપના થઈ. - બાબા પોતે નિરક્ષર અને અભણ. કોઈ ધર્મ કે પુરાણ વાગ્યાં ન હતાં. હૃદયમાં ભક્તિ હતી, દયા અને કરુણા હતી. સૂરીલો કંઠ હતા. તુકારામ અને કબીરનાં ભજનો કંઠસ્થ હતાં. એકતારો લઈ બાબા કીતને કરતા. ગામડે ગામડે ઘૂમતા, હજારો માણસો ભેગા થતા.
બાબાએ લેકિને દેવદેવીઓની વાત કહી નથી કે મોક્ષને માર્ગ બતાવ્યું નથી. બલકે ધર્મ અને દેવને નામે ચાલતાં ધતિંગોમાંથી લેકેને બચાવવા પ્રયત્ન કર્યા. કોઈ ચમત્કાર કર્યા નથી, કરવાને દાવો કર્યો નથી. પૃથ્વી પર