________________
જીવન અને દર્શન
: ૭૭ : અને મારો ન્યાય માન્ય રાખે. નહિ તે હું સેગન ખાઈને કહું છું કે તમે ન્યાયને ઠોકર મારી હતી તે, હું આ સેટીથી તમારા બરડાની ખબર અહીં જ લઈ લેત. સારું થયું કે આપણને બન્નેને બુદ્ધિ સૂઝી !”
વાહ આ કે ન્યાય ! કેવી ધર્મમય વાણી ! આ પ્રસંગ શું કહે છે? આપણી વાણીમાં ધર્મ જોઈએ, ન્યાય જોઈએ, સત્ય ને પાવિત્ર્ય જોઈએ. કેઈને ય આપણી વાણીથી અન્યાય ન થઈ જાય એવી કાળજી રાખી વસ્તૃત્વ કરનારા કેટલા ? આવા વિચારક વક્તા હોય તે પ્રજામાં કેટલી શાંતિ ને કલ્યાણકામના હોય ? એટલે આ આઠ ગુણોથી યુક્ત વાણી બોલે તે વક્તા, નહિ તે બક્તા–લબાડ તો છે જ!
માત્ર ભાષણ સારું કરી જાય, વાણી શુદ્ધ બોલી જાય, એટલા માત્રથી જ્ઞાનીઓ એને વક્તા નથી કહેતા. એમ તે કાશીમાં એવા કેટલાક વિદ્વાને છે કે જે બોલવામાં વ્યાકરણની એક અશુદ્ધિ આવે તો જીભ કાપવા હાથમાં ચ, લઈને બેઠા હોય. પણ એ જ પંડિતે ગંગાના ઘાટ પર જાય, ત્યારે ગાયત્રીને જાપ કરતા જાય ને માછલું દેખાય તે. લેટામાં નાખતા જાય. એમને પૂછો કે આ લેટામાં શું ? તે કહેશેઃ “જળડેડી.” આવા વાચાળ પંડિત પિતાનું કે એના સમાગમમાં આવનારનું શું કલ્યાણ કરે? એવી જ હાલત છે આજની વિદ્યાપીઠના સ્નાતકની ! આ જ્ઞાનને વાણીવિલાસ જનકલ્યાણ માટે નથી વધ્યો પણ લેકોને છેતરવા માટે અને અભણેને આંજવા માટે વધ્યું છે !
એટલે આજે માણસ વાણીનો ઉપયોગ પોતાના વિચારને | વ્યક્ત કરવા માટે નહિ, પણ પોતાના વિચારને છુપાવવા માટે કરી રહ્યો છે.
