________________
જીવન અને દન
: ૩ :
ઊઁ'ચ કે નીચ એ શબ્દથી નહિ, આચરણથી સિદ્ધ થાય છે; તમે પણ ઉચ્ચ હા તે સારા આચરણથી અને પવિત્રતાથી તમને પોતાને તમે મહાન પૂરવાર કરો.
વિહંગાવલાકન
આપણે ન જાગવાને કારણે ઘણું ગુમાવ્યું છે. બે હજાર વર્ષના ઈતિહાસ તપાસશે। તા જણાશે કે આપણે કેટલા ગબડી ગયા છીએ. એક વાર વિહંગાવલેાકન કરી જુએ તા પરિસ્થિતિ સમજાશે. એક દિવસ રામની સ'સ્કૃતિ પણ આપણી સસ્કૃતિ પાસે ઝાંખી લાગતી. આ સંસ્કૃતિ માટે રામમાં પણ ગૌરવ હતું, દેશ પરદેશના પ્રવાસીએ આ સંસ્કૃતિના મુક્તકઠે ગુણગાન કરતા, તે જ સંસ્કૃતિ આજે મૃત-પ્રાય અને જાણું છેલ્લા શ્વાસેાશ્વાસ લેતી હોય એમ લાગે છે. આજે તમે કઈ દશામાં આવી પહોંચ્યા છે ? કાળી ચામડીમાં ભયંકર ગારા ! આર્ચીના શરીરમાં અનાર્યોના આત્મા પેઠા. સંત–મહુન્તાની ગૌરવવન્તી આ ભારત-ભૂમિમાં આજે આ જીવનની કિસ્મત નથી, ધમની કઈ ગણના નથી, તત્ત્વજ્ઞાનની પડી નથી—આ શું કહેવાય ! આપણા યુવાનાને યુરોપનાં પર્વત, નદી કે તળાવા વગેરે કંઠસ્થ ખરાં; પણ ગંગા યમુના કે સરસ્વતીનું પ્રભવસ્થાન કે વિલીન થવાનું સ્થાન કયાં એ ખબર ન મળે. અરે, બહારના બધા તત્ત્વચિન્તકાનાં નામ ખેલી જનારને એના પેાતાના આસપાસમાં થયેલા જીવનદ્રષ્ટાઓનાં નામ' પણ ન આવડે આ કેટલી શેાચનીય સ્થિતિ ગણાય ! તમે આખા વિશ્વનું જ્ઞાન મેળવા પણ ઘરનું જ્ઞાન પહેલા મેળવા એ મારુ કહેવુ છે. ધરતુ જ્ઞાન ન મેળવવાને કારણે
