________________
જીવન અને દર્શન
આવી જાય તો ? તો તેા જુલમ થાય. એ વાણી જ પતનનુ સાધન થાય. ન ખેલવાને ઠેકાણે બેલે અને ખેલવાને ઠેકાણે મૌન થઈ જાય તેા કેવું અયેાગ્ય થાય ? એટલે ખીજો ગુણ છે નિપુનમ્.
:
વચન જેમ મધુર હાય તેમ સાથે સાથે નિપુણ હાવું જોઇએ. . જેની વાણીમાં નિપુણતા હાય તે ખાટી ખુશામત કરે નહિ. કેાઈની ખાટી શે’માં તણાય નહિ અને કાઇ બનાવવા આવે તે અવસરે એને ચેતવ્યા વિના રહે નહિ.
'
:
એક ફૂલણજી પતિ વારંવાર પોતાની પત્ની આગળ પેાતાનાં કુળ, જાતિ, ગૌરવ અને કુટુમ્બનાં વખાણુ કરતા, આથી શ્રી ફંટાળી ગઇ. એક વાર પતિએ પૂછ્યું : મારાં સગાંઓ પર તારા પ્રેમ કેવા છે?? નિપુણ્ શબ્દોમાં પત્નીએ ઉત્તર વાળ્યેો. પ્રાણનાથ ! આપનાં સગાંઓ પર મારો પ્રેમ કાં ન હોય ? હું તેા મારી સાસુ કરતાંય . આપની સાસુને વધારે ચાહું છું ! આ મધુર છતાં નિપુણ ઉત્તર સાંભળ્યાં પછી એના પતિને થઇ ગયું કે અહિંથી ખાટી અંડાઈ કે ખુશામત નહિ મળે. આ ઉત્તરમાં મધુરતા ને નિપુણતાનુ મિશ્રણ છે.
ત્રીજો ગુણ છે : સ્તોત્રમ્ । સ્તાક એટલે ઘેાડું. બેલવુ ખરુ પણ થાડુ ખેલવું. જરુર પૂરતું જ ખાલવું. મહુ ખાલ બાલ કરનારના વચનની કિંમત હાતી નથી. બહુ ભાષણા કરનાર, જ્યાં ત્યાં ને જ્યારે ત્યારે આ શિખામણ દેનાર વાચાળમાં ખપી જાય છે. એના પર લેાકેાને વિશ્વાસ બેસતા નથી. એ ખાલે તે લોકો એને શાન્તિથી
