________________
: ૬૬ :
જીવન અને દુન
સત્યના સિદ્ધાન્તની સંભા.
:
ઈંગ્લેન્ડમાં એક સંસ્થા છે. ( Pedlock Society ) આ મંડળમાં ઉમરાવ કુટુમ્બથી માંડીને ગરીબ કુળમાં જન્મેલા માણસ પણ સભ્ય થઈ શકે છે. એ મંડળની વિશિષ્ટતા એ છે કે એના નિયમેાને નહિ પાળનાર વડાપ્રધાનને પણ માન ન મળે, જ્યારે એના નિયમાને પાળનાર એક સામાન્ય વ્યક્તિને પણ માન મળે, એવુ એનુ બંધારણ છે. અને એના બંધારણીય સિદ્ધાન્તા અનુસાર જે વર્તે તે જ એના સભ્ય ગણાય. એના સભ્યા તા મુઠ્ઠીભર જ છે, પણ જે છે તે ખરેખરા છે! એમાં દાખલ થનારે આટલી પ્રાથમિક વિધિ કરવાની હાય છે. ત્યાં એક ચાંદીનું તાળું ને સાનાની કૂંચી છે. સભ્ય થનારે એ તાળાને ત્રણ વાર ઉઘાડવાનુ ને ત્રણ વાર અંધ કરવાનું હોય છે. આ રીત આપણને કેટલી વિચિત્ર લાગે ? પણ આપણે જો ઊંડા ઉતરીશુ તે આપણને ખખર પડશે કે આ ઉઘાડવાસ કરવાની પાછળ કેવા ભવ્ય ઉદ્દેશ છે!
તાળું વાસનારા આવે સંકલ્પ કરે છે. કેઃ આજથી હું મનથી કાઈનું ય ખૂરું ચિન્તવવાનુ બંધ કરું છું, વચનથી કાઇનુ ય ખરાખ ખોલવાનું બંધ કરુ છું ને કાયાથી કોઇનું ય ખરાબ નહિ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લઉં છું. ચાંદીના તાળાને સોનાની ચાવીથી બંધ કરું છું. એટલે ચાંદી જેવા ઉજ્જવળ મુખને હું પ્રતિજ્ઞાની સુવર્ણ કૂંચીથી ખંધ કરું છું. આ તાળું ત્યારે જ ઊઘડશે કે જ્યારે આમાંથી સત્યની કે પ્રશંસાની વાણી ટપકશે; અસત્ય કે નિન્દા માટે તેા આ મુખ હવે