________________
જીવન અને દર્શન સિંહાસન પર ચઢવાના આ ચાર વક્તા અને દાતા !
[: ૨૯ : પાન છે; શૂર, પંડિત,
આ ચાર નામ સાંભળી તમે મલકાઈન જતા. મનમાં એમ ન માનતા કે બે ચારને મારી શકું છું માટે હું શ્રે છું, થોડું ભણ્યો છું એટલે પંડિત છું, બેલતાં આવડે છે માટે વક્તા છું અને થોડું દાન પણ દઉં છું એટલે દાતા છું અને મહારાજે કહેલાં ચારે સપાન હું ચઢી ગયે. છું, એટલે માનવતાના મતાસિંહાસનને માટે હું યેગ્ય છું..
न रणे विजयाच्छूरोऽध्ययनांन्न च पण्डितः, न वक्ता वाक्पटुत्वेन, न दाता चार्थदानतः । इन्द्रियाणां जये शूरः धर्म चरति पण्डितः सत्यवादी भवेद् वक्ता, दाता भूतहिते रतः ।।
.: રણમાં જિતી જાય ને શૂર નહિ, ભણી જાય એટલાથી. - તે પંડિત નહિ. ભાષણ કરવામાં કુશળ હોય એટલા માત્રથી
વક્તા નહિ અને જે માત્ર દાન જ દઈ જાય એટલા માત્રથી દાતા નહિ. પણ જે ઈન્દ્રિયોને જિતે તે શૂરવીર, ધને આચરે તે પંડિત; સત્યથી પવિત્ર બનેલી વાણીને ઉચ્ચારે તે વક્તા અને પ્રાણીઓના હિતમાં જે આસક્ત, હાય-અભયદાન આપતો હેય-તે દાતા; આ ચાર ગુણોમાંથી ક્યા ગુણમાં આપણે પ્રગતિ કરી છે તે હવે અહીં વિચાર કરવાને છે.
